Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024

Οι περιπέτειες του Οδυσσέα μέσα από την τέχνη


Ο Οδυσσέας, ο πολυµήχανος βασιλιάς απ’ την Ιθάκη, όταν τελείωσε ο πόλεμος της Τροίας, περιπλανήθηκε δέκα ολόκληρα χρόνια σε θάλασσες και σε χώρες µακρινές και πέρασε πολλές ταλαιπωρίες, ώσπου να φτάσει στην Ιθάκη, την πατρίδα του και να συναντήσει και πάλι τον γιο του, τον Τηλέμαχο και τη γυναίκα του την Πηνελόπη.
Αυτές τις περιπέτειες του Οδυσσέα μάς τις εξιστορεί ο αρχαίος ποιητής, ο Όμηρος στο έργο του, Οδύσσεια.
Κάνε κλικ στον παρακάτω χάρτη για να δεις όλο το ταξίδι του Οδυσσέα.


Ας μάθουμε όλη την ιστορία μέσα από πολύ ωραία έργα τέχνης.

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΚΙΚΟΝΩΝ
Η μάχη με τους Κίκονες (Ρότζερ Πέιν)

Ο Οδυσσέας μαζί με τους συντρόφους του έφυγε από την Τροία με δώδεκα καράβια. Στο Αιγαίο πέλαγος όμως, οι θεοί έστειλαν δυνατούς ανέμους που έσπρωξαν τα πλοία βόρεια, στη χώρα των Κικόνων. Επειδή ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του έκλεψαν απ' τους Κίκονες ζώα και κρασί, έγινε άγρια μάχη και πολλοί πολεμιστές σκοτώθηκαν.

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΛΟΤΩΦΑΓΩΝ
Η γη των Λωτοφάγων (Ρόμπερτ Σ. Ντάνκανσον)

Στη συνέχεια ο άνεμος έσπρωξε τα καράβια προς την Αφρική κι έφτασαν στη χώρα των Λωτοφάγων. Εκεί κάποιοι σύντροφοι του Οδυσσέα έφαγαν τους λωτούς, που ήταν φρούτα μαγεμένα, και ξέχασαν τα πάντα. Ο Οδυσσέας τους πήρε με το ζόρι κι έφυγαν.

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΚΥΚΛΩΠΩΝ
Η τύφλωση του Πολύφημου (Πελλεγκρίνο Τιμπάλντι)

Μετά οι άνεμοι οδήγησαν το καράβι στο νησί των Kυκλώπων που ήταν τεράστια πλάσματα με ένα μάτι. Ο Κύκλωπας Πολύφημος άρχισε να τρώει τους συντρόφους του Οδυσσέα.
Εκείνος όμως, τον μέθυσε κι όταν αποκοιμήθηκε τον τύφλωσε. Ο Πολύφημος ζήτησε από τον πατέρα του, τον Ποσειδώνα να μην αφήσει τον Οδυσσέα να γυρίσει στην Ιθάκη και να περάσει πολλά βάσανα και ταλαιπωρίες.

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΑΙΟΛΟΥ
Ο Αίολος δίνει τον ασκό με τους ανέμους στον Οδυσσέα (Ισαάκ Μουαγιόν)

Κάποια στιγμή ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του έφτασαν στο νησί του Αιόλου. Ο Αίολος τους φιλοξένησε κι όταν αποφάσισαν να φύγουν, τους έδωσε ένα ασκί που μέσα είχε κλείσει όλους τους άγριους ανέμους. Δυστυχώς οι σύντροφοί του, νομίζοντας πως το ασκί ήταν γεμάτο θησαυρούς, το άνοιξαν κι αμέσως ξεπετάχτηκαν όλοι οι άνεμοι κι έσπρωξαν τα καράβια μακριά.

ΣΤΗ ΓΗ ΤΩΝ ΛΑΙΣΤΡΥΓΟΝΩΝ
Οι Λαιστρυγόνες επιτίθενται στα ελληνικά πλοία (Εσκουιλίνος λόφος)

Όταν τα καράβια του Οδυσσέα έφτασαν στη γη των Λαιστρυγόνων, οι Λαιστρυγόνες που ήταν άγριοι και ψηλοί σα γίγαντες άρχισαν να ρίχνουν βράχους στα πλοία. Τα βύθισαν κι έφαγαν όλους τους πολεμιστές που ήταν μέσα. Μόνο το καράβι του Οδυσσέα γλίτωσε.

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΚΙΡΚΗΣ
Η Κίρκη (Ράιτ Μπάρκερ)

Οι άνεμοι έφεραν τον Οδυσσέα στο νησί της μάγισσας Κίρκης. Η Κίρκη μεταμόρφωσε τους συντρόφους του σε γουρούνια. Ο Οδυσσέας όμως την ανάγκασε να τους ξανακάνει ανθρώπους. Όταν αποφάσισαν να φύγουν, η Κίρκη συμβούλεψε τον Οδυσσέα να κατεβεί στον Άδη, να βρει το μάντη Τειρεσία, να τον ρωτήσει πώς θα έφτανε στην Ιθάκη.

ΣΤΟΝ ΑΔΗ
Ο Τειρεσίας εμφανίζεται στον Οδυσσέα (Γιόχαν Χάινριχ Φίσλι)

Το καράβι του Οδυσσέα ταξίδεψε ως το τέλος της θάλασσας όπου βρισκόταν η είσοδος του Κάτω Κόσμου. Ο μάντης Τειρεσίας του αποκάλυψε πως ο Ποσειδώνας τον μισεί, γιατί τύφλωσε τον γιό του, τον Πολύφημο και πως θα έφταναν στην Ιθάκη αν δεν πείραζαν τα βόδια του θεού Ήλιου.

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΣΕΙΡΗΝΩΝ
Ο Οδυσσέας και οι Σειρήνες (Χέρμπερτ Τζέιμς Ντρέιπερ)

Στη συνέχεια έφτασαν νησί των Σειρήνων που μάγευαν τους ναυτικούς με το γλυκό τραγούδι τους κι όταν αυτοί πλησίαζαν, τους έτρωγαν. Ο Οδυσσέας βούλωσε με κερί τ' αυτιά των συντρόφων του, και τους διέταξε να τον δέσουν στο κατάρτι του καραβιού του. Έτσι γλίτωσαν από τις Σειρήνες.

ΣΤΗ ΣΚΥΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΧΑΡΥΒΔΗ
Η Σκύλλα και η Χάρυβδη (Κώστας Καμπουρόπουλος)

Έφτασαν στα στενά της Σκύλλας και της Χάρυβδης. Από το ένα μέρος των στενών η Χάρυβδη ρουφούσε το νερό αλλά δεν μπόρεσε να πνίξει τα καράβια. Από το άλλο μέρος όμως η Σκύλλα, τεντώνοντας τα έξι τρομακτικά κεφάλια της, άρπαξε έξι συντρόφους και τους έφαγε. Τελικά κατάφεραν να περάσουν από τα στενά και να βρεθούν στην ανοιχτή θάλασσα.

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
Οι σύντροφοι κλέβουν τα βόδια του Ήλιου (Πελλεγκρίνο Τιμπάλντι)

Όταν έφτασαν στο νησί του θεού Ήλιου, παρόλο που ο Οδυσσέας παρακαλούσε τους συντρόφους του να φύγουν μακριά, όπως τον είχε συμβουλεύσει ο Τειρεσίας στον Άδη, αυτοί έσφαξαν μερικά βόδια του θεού και τα έψησαν. Φεύγοντας απ' το νησί του Ήλιου, ο Δίας τούς έστειλε φοβερή καταιγίδα και κατέστρεψε το καράβι τους. Πνίγηκαν όλοι εκτός από τον Οδυσσέα.

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΚΑΛΥΨΩΣ
Οδυσσέας και Καλυψώ (Φρανκ Μπούχσερ)

Τα κύματα έβγαλαν τον Οδυσσέα στο νησί της νύμφης Καλυψώς. Επτά ολόκληρα χρόνια τον κράτησε εκεί ώσπου οι θεοί τη διέταξαν να τον αφήσει να φύγει.

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΦΑΙΑΚΩΝ
Οδυσσέας και Ναυσικά (Γιαν Πάινας)

Κόντευε να φτάσει στην Ιθάκη όταν ο Ποσειδώνας σήκωσε τεράστια κύματα και διέλυσε την σχεδία του. Κατάφερε όμως να βγει κολυμπώντας στο νησί των Φαιάκων. Εκεί τον βρήκε η βασιλοπούλα Ναυσικά και τον οδήγησε στο παλάτι του πατέρα της, του Αλκίνοου. Ο Αλκίνοος τον φιλοξένησε και την άλλη μέρα οι Φαίακες τον πήγαν στην Ιθάκη. Ο Οδυσσέας κοιμόταν και γι' αυτό τον ξάπλωσαν στην αμμουδιά μαζί με τα δώρα που του χάρισαν κι έφυγαν.

ΣΤΗΝ ΙΘΑΚΗ
Η θεά Αθηνά μεταμορφώνει τον Οδυσσέα σε ζητιάνο (Τζουζέπε Μποτάνι)

Μόλις ο Οδυσσέας έφτασε στην Ιθάκη, εμφανίστηκε η θεά Αθηνά, τού είπε για τους μνηστήρες που περιτριγύριζαν τη γυναίκα του, την Πηνελόπη και τον μεταμόρφωσε σε ζητιάνο. Την άλλη μέρα συνάντησε τον γιο του, τον Τηλέμαχο και μαζί κατέστρωσαν ένα σχέδιο για να διώξουν τους μνηστήρες από το παλάτι. Πήγε στο παλάτι όπου τον αναγνώρισε ο σκύλος του ο Άργος και η υπηρέτρια η Ευρύκλεια από ένα παλιό σημάδι στο πόδι. Έπειτα η Πηνελόπη συνάντησε τον Οδυσσέα χωρίς να γνωρίζει ότι αυτός ήταν ο άντρας της. Ο Οδυσσέας χωρίς να της φανερωθεί, της είπε πως ο άντρας της θα επέστρεφε σύντομα.

ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ
Η δοκιμασία του τόξου (Νιούελ Κόνβερς Γουάιεθ)

Την επόμενη μέρα η Πηνελόπη ανακοίνωσε ότι θα έπαιρνε για άντρα της αυτόν που θα κατάφερνε να περάσει ένα βέλος μέσα από τις τρύπες δώδεκα τσεκουριών. Κανένας όμως από τους μνηστήρες δεν τα κατάφερε, παρά μόνο ο Οδυσσέας. Στη συνέχεια μαζί με τον Τηλέμαχο σκότωσαν όλους τους μνηστήρες και η Πηνελόπη αναγνώρισε τον Οδυσσέα. Την άλλη μέρα oι συγγενείς των μνηστήρων πήγαν οπλισμένοι κι ο Οδυσσέας με τον Τηλέμαχο ετοιμάστηκαν για μάχη. Η Αθηνά όμως τους σταμάτησε. Όλοι άφησαν τα όπλα τους κι ορκίστηκαν πίστη στον Οδυσσέα. Ο Οδυσσέας έζησε από τότε ευτυχισμένος και βασίλεψε πολλά χρόνια στην Ιθάκη.


Δες τώρα όλη την Οδύσσεια σε κινούμενα σχέδια και μάθε όλον τον μύθο.