Τα Θεοφάνια είναι μία από τις παλαιότερες γιορτές των χριστιανών.
Οι χριστιανοί γιορτάζουν τη βάπτιση του Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και την φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας (Πατήρ, Υιός κι Άγιο Πνεύμα).
Όταν ο Χριστός έγινε 30 χρονών, βαπτίστηκε στον Ιορδάνη Ποταμό από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, που γύριζε στην έρημο, διδάσκοντας και κηρύττοντας τη μετάνοια.
Τη στιγμή της Βάπτισης, κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή περιστεριού στον Ιησού και ταυτόχρονα ακούσθηκε μια φωνή από τον ουρανό που έλεγε:
«Αυτός είναι ο Γιος του Θεού, ο αγαπητός, με τον οποίο ο Θεός θα σώσει τους αμαρτωλούς»
Τα Φώτα συνοδεύονται από πολλά έθιμα και παραδόσεις.
Οι πιο γνωστές από αυτές είναι:
Ο Αγιασμός των υδάτων και το πέταγμα του Σταυρού
Κάθε χρόνο μετά την πρωινή λειτουργία, οι ιερείς αγιάζουν τα νερά, δηλαδή τη θάλασσα, τις λίμνες, τα ποτάμια, πετώντας μέσα έναν σταυρό.
Οι πιστοί βουτάνε στα παγωμένα νερά για να πιάσουν τον σταυρό και αυτός που θα καταφέρει να τον πιάσει θα πάρει την ευλογία του και θα έχει καλή τύχη.
Ο Αγιασμός των σπιτιών
Μετά τον αγιασμό των νερών οι ιερείς, περνούν από τα σπίτια όσων κατοίκων επιθυμούν, και τα ραντίζουν με αγιασμό, δηλαδή με αγιασμένο νερό για να διώξουν τα κακά πνεύματα.
Μετά τον αγιασμό των νερών οι ιερείς, περνούν από τα σπίτια όσων κατοίκων επιθυμούν, και τα ραντίζουν με αγιασμό, δηλαδή με αγιασμένο νερό για να διώξουν τα κακά πνεύματα.
Το πλύσιμο των εικόνων στα αγιασμένα νερά
Σε κάποιες περιοχές, μετά τον αγιασμό, πολλοί άνθρωποι συνηθίζουν να πλένουν τις εικόνες ή άλλα αντικείμενα (σκεύη, εργαλεία κλπ) στα αγιασμένα νερά.
Αφού τελειώσουν το πλύσιμο πρέπει να πετάξουν το νερό σε μέρος που δεν πρόκειται να πατηθεί από άνθρωπο.
Σε κάποιες περιοχές, μετά τον αγιασμό, πολλοί άνθρωποι συνηθίζουν να πλένουν τις εικόνες ή άλλα αντικείμενα (σκεύη, εργαλεία κλπ) στα αγιασμένα νερά.
Αφού τελειώσουν το πλύσιμο πρέπει να πετάξουν το νερό σε μέρος που δεν πρόκειται να πατηθεί από άνθρωπο.
Τα ψωμάκια
Σε κάποια χωριά στη Θράκη, τη μέρα των Φώτων, αντί να ρίξει ο παππάς της εκκλησίας τον σταυρό στη θάλασσα, μοιράζει σε όλους, γυναίκες, άνδρες και παιδιά, ψωμάκια.
Μέσα σε ένα από αυτά υπάρχει ένα σταυρουδάκι.
Μέσα σε ένα από αυτά υπάρχει ένα σταυρουδάκι.
Όποιος είναι ο τυχερός και το κερδίσει παίρνει τον σταυρό της εκκλησίας για ένα χρόνο σπίτι του για καλή τύχη και για να έχει την προστασία του Θεού.
Μετά την εκκλησία, αυτός που κέρδισε τον σταυρό γυρνάει σε όλα τα σπίτια του χωριού και τραγουδάει τα κάλαντα και του δίνουν χρήματα.
Μετά την εκκλησία, αυτός που κέρδισε τον σταυρό γυρνάει σε όλα τα σπίτια του χωριού και τραγουδάει τα κάλαντα και του δίνουν χρήματα.
Την επόμενη χρονιά αυτός που βρήκε τον σταυρό, θα φροντίσει για να φτιαχτούν τα νέα ψωμάκια.
Στη Λευκάδα, τα Θεοφάνια, οι πιστοί δένουν τα πορτοκάλια με σκοινιά και τα βουτούν στη θάλασσα.
Έπειτα τα παίρνουν στο σπίτι τους για ευλογία και αφήνουν ένα από αυτά για όλη τη χρονιά στα εικονίσματα του σπιτιού.
Πριν να ρίξει ο ιερέας τον σταυρό στη θάλασσα οι πιστοί ρίχνουν στη θάλασσα τα πορτοκάλια του προηγούμενου χρόνου.
Οι καλικάντζαροι
Σύμφωνα με τον μύθο, οι καλικάντζαροι είναι μικρά άτακτα πλάσματα που τους αρέσει να κάνουν ζημιές.
Ζουν στο κέντρο της γης όπου πριονίζουν τον κορμό που την κρατάει.
Κατά τη διάρκεια των γιορτών βγαίνουν στην επιφάνεια, αρπάζουν φαγητά, γλυκά κι όποιον τριγυρνά τη νύχτα και χορεύουν μαζί του μέχρι να εξαντληθεί· αυτός είναι ο χορός των καλικάντζαρων.
Έτσι τα τζάκια μένουν συνέχεια αναμμένα για να εμποδίσουν
τα κακάσχημα και δόλια δαιμόνια να μπουν στο σπίτι.
Διαβάζονται ευχές και προσευχές, κρεμιούνται φυλαχτά στις πόρτες για να προφυλαχθούν οι άνθρωποι από το κακό.
Όμως μετά τη Γιορτή των Φώτων και τον αγιασμό των σπιτιών, οι καλικάντζαροι φοβούνται, τρέμουν τον σταυρό και αναγκάζονται να φύγουν.
Επιστρέφουν στο κέντρο της γης όπου βρίσκουν τον κορμό να είναι άθικτος και ξαναρχίζουν το πριόνισμα μέχρι τα επόμενα Χριστούγεννα.
Διάβασε περισσότερα για τους καλικάντζαρους και μάθε ένα τραγούδι.
Τα Κάλαντα Φώτων
Μία μέρα πριν τα Φώτα, τα παιδιά γυρίζουν στα σπίτια και λένε τα κάλαντα.
Μία μέρα πριν τα Φώτα, τα παιδιά γυρίζουν στα σπίτια και λένε τα κάλαντα.
Τα κάλαντα των Φώτων διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή της Ελλάδας.
Ας ακούσουμε κάποια από αυτά κι ας τα τραγουδήσουμε.
Θέλεις να φτιάξεις όμορφα σταυρουδάκια με απλά υλικά για να στολίσεις τη μέρα των Φώτων το σπίτι;
Αν θες, μπορείς ακόμη να διαβάσεις και να μάθεις για όλα τα κάλαντα του Δωδεκαημέρου.
