Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2024

Οι αγωνιστές του 1821... με λίγα λόγια


Ο ξεσηκωμός των σκλαβωμένων Ελλήνων κατά των Οθωμανών Τούρκων για ελευθερία και ανεξαρτησία, το 1821, ήταν το πιο σπουδαίο γεγονός στην ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας αλλά και ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα στην Ευρώπη. 
Έτσι ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος.
Όμως η ελευθερία δεν ήρθε από μόνη και στα ξαφνικά.


Χιλιάδες Ελληνίδες και Έλληνες, γνωστοί και άγνωστοι, αγωνίστηκαν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, δίνοντας και τη ζωή τους ακόμη. 
Ήταν πολεμιστές, οπλαρχηγοί, ναυτικοί, δάσκαλοι.
Η ιστορία τούς έγραψε με τεράστια γράμματα για την προσφορά, το θάρρος, την τόλμη, την πυγμή και την ψυχική τους δύναμη.
Ας γνωρίσουμε κάποιους από αυτούς.


Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770-1843)
Ήταν ίσως η σπουδαιότερη μορφή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. 
Ήταν καπετάνιος, κλέφτης και στρατηγός κι έδρασε στην Πελοπόννησο γι’ αυτό και έμεινε στην ιστορία ως «Γέρος του Μοριά».
Πρωταγωνίστησε σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις του Αγώνα, όπως στη νίκη στο Βαλτέτσι, στην άλωση της Τριπολιτσάς και φυσικά στην καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη στα Δερβενάκια, όπου φάνηκε η στρατηγική ιδιοφυΐα του.
Δυστυχώς μετά την απελευθέρωση διώχθηκε και καταδικάσθηκε σε θάνατο, χωρίς ευτυχώς να εκτελεστεί.


Γεώργιος Καραϊσκάκης (1782-1827) 
Ήταν Έλληνας επαναστάτης ο οποίος αρχικά υπήρξε κλέφτης και αργότερα σπουδαίος αρματολός και στρατάρχης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Ήταν εξαιρετικά ευφυής, ιδιαίτερα νευρικός, με αποφασιστικότητα και θέληση.
Διακρίθηκε στη μάχη της Αράχοβας και στην πολιορκία της Ακρόπολης.


Παπαφλέσσας (1788-1825)
Ήταν Έλληνας παππάς, πολιτικός και οπλαρχηγός και το όνομα ήταν Γρηγόριος Δικαίος.
Έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρίας αφιερώνοντας την ψυχή του στον εθνικό ξεσηκωμό. 
Είχε την ικανότητα να ξεσηκώνει τους Έλληνες κι έτσι απέκτησε και το παρατσούκλι Μπουρλοτιέρης των ψυχών.
Πολέμησε στη μάχη στο Μανιάκι κι έπεσε μαχόμενος ηρωικά μετά από οκτάωρη μάχη.


Αθανάσιος Διάκος (1788-1821) 
Ήταν ένας από τους Έλληνες πρωταγωνιστές του πρώτου έτους της Ελληνικής Επανάστασης και έδρασε στη Στερεά Ελλάδα. 
Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και τον Απρίλιο του 1821 σε συνεργασία με άλλους οπλαρχηγούς κατέλαβε το φρούριο της Λιβαδειάς κι έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες.
Κατέλαβε τη γέφυρα της Αλαμάνας και πολέμησε με τα στρατεύματα του Ομέρ Βρυώνη. Στη μάχη αυτή συνελήφθη και δολοφονήθηκε από τους Τούρκους.


Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα (1771-1825) 
Ήταν ίσως η σπουδαιότερη γυναίκα που πήρε μέρος στην Επανάσταση.
Καταγόταν από την Ύδρα και είχε μεγάλη περιουσία. 
Το 1821, με δικά της χρήματα, εξόπλισε τρία καράβια, ύψωσε τη σημαία της επανάστασης και πολέμησε, ως καπετάνισσα, στο Αιγαίο αιχμαλωτίζοντας και καίγοντας τα τουρκικά καράβια.
Έδωσε τα πλοία της στην ελληνική κυβέρνηση, πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, οργάνωσε τον αποκλεισμό του Ναυπλίου που οδήγησε τελικά στην παράδοση του φρουρίου.


Κωνσταντίνος Κανάρης (1793-1877)
Ήταν σημαντική μορφή του ναυτικού αγώνα και μετέπειτα ναύαρχος και πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας.
Τον Ιούνιο του 1822 ο Κανάρης πυρπόλησε τη ναυαρχίδα του Καρά Αλή, του επικεφαλής του στρατού που έσφαξε τους κατοίκους και έκαψε το νησί της Χίου. 


Μάρκος Μπότσαρης (1790-1823) 
Ήταν Σουλιώτης στρατηγός, καπετάνιος και ο δεύτερος γιος του Κίτσου Μπότσαρη, που ήταν ένας από τους σπουδαιότερους αγωνιστές του Σουλίου.
Διακρίθηκε στη μάχη του Πέτα και στη μάχη στο Κεφαλόβρυσο.


Οδυσσέας Ανδρούτσος (1790-1825)
Ήταν σπουδαίος αγωνιστής, οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Πολέμησε μέχρι το 1820 για λογαριασμό του Αλή Πασά και στη συνέχεια αγωνίστηκε για την ελευθερία της Ελλάδας. 
Στη μάχη στο Χάνι της Γραβιάς, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με 120 άνδρες νίκησε το στρατό του Ομέρ Βρυώνη, που αποτελούνταν σχεδόν από 9.000 άνδρες. 


Ρήγας Φεραίος (1757-1798)
Θεωρείται εθνομάρτυρας και πρόδρομος της Επανάστασης του 1821. 
Ήταν συγγραφέας, πολιτικός και υπέγραφε ως «Ρήγας Βελεστινλής».
Προσπάθησε να ξεσηκώσει όλους τους υπόδουλους στους Οθωμανούς λαούς της Βαλκανικής εναντίον του κοινού τυράννου.
Συνελήφθη από τους Αυστριακούς και παραδόθηκε στους Τούρκους, οι οποίοι τον σκότωσαν στο Βελιγράδι.


Ιωάννης Μακρυγιάννης (1797-1864) 
Ήταν στρατιωτικός και δραστήριο πολιτικό πρόσωπο μετά τη δημιουργία του ελεύθερου ελληνικού κράτους.
Το 1820 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην Επανάσταση. 
Πολέμησε σε πολλές μάχες, τραυματίστηκε πολλές φορές, συχνά βαριά.     


Νικήτας Σταματελόπουλος (1782-1849) 
Ήταν γνωστός ως Νικηταράς ή Τουρκοφάγος.
Στη μάχη των Δολιανών με 450 άντρες κατάφερε να αποκρούσει χιλιάδες Τούρκους που επιτέθηκαν με τη βοήθεια πυροβολικού.
Διακρίθηκε και στις μάχες που ακολούθησαν, όπου συνεργάστηκε με τον θείο του, τον Κολοκοτρώνη, κυρίως στην πολιορκία και την άλωση της Τριπολιτσάς, αλλά και σε άλλες μάχες στη Στερεά Ελλάδα, μέχρι που απελευθερώθηκε η χώρα.
Μετά την απελευθέρωση φυλακίστηκε, ενώ αργότερα ζούσε ζητιανεύοντας.


Μαντώ Μαυρογένους (1796-1848)
Ήταν αγωνίστρια του 1821 με καταγωγή από τη Μύκονο. 
Παρακίνησε σε εξέγερση τους κατοίκους της Μυκόνου, εξόπλισε καράβια και ως επικεφαλής οργάνωσε αντάρτικες ομάδες, σταματώντας τον στρατό του Σεμίλ πασά στο Πήλιο και είχε μεγάλες επιτυχίες ως το τέλος του πολέμου, κατατροπώνοντας τους Τούρκους στα περάσματα των βουνών της Φθιώτιδας.


Ανδρέας Μιαούλης (1769-1835) 
Ήταν Έλληνας πλοιοκτήτης, διοικητής και ναύαρχος.
Κατά την κήρυξη της Επανάστασης στην Ύδρα, διέθεσε  τα πλοία του, αλλά και ανάλαβε τις δαπάνες για τις ναυτικές επιχειρήσεις του αγώνα για την ελευθερία. 
Κατέστρεψε με τους άντρες του αρκετά τουρκικά καράβια στην Πάτρα, στο Αρτεμίσιο και τους Ωρεούς.


Παλαιών Πατρών Γερμανός (1771-1826) 
Ήταν Έλληνας ιεράρχης, μητροπολίτης Παλαιών Πατρών και ένας από τους πρωταγωνιστές ιεράρχες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 με διπλωματική και πολιτική δράση.
Στις 25 Μαρτίου του 1821, ο Γερμανός ύψωσε τη σημαία του αγώνα και κήρυξε την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας. 


Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης (1765-1848)
Ήταν Έλληνας οπλαρχηγός, πολιτικός και γόνος της ιστορικής μανιάτικης οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων.
Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και αντιμετώπισε τον Δράμαλη στους Μύλους.
Επίσης πήρε μέρος στην Α΄ πολιορκία του Μεσολογγίου και στην απελευθέρωση της Καλαμάτας.


Κίτσος Τζαβέλας (1800-1855) 
Ήταν Έλληνας αγωνιστής της επανάστασης, εγγονός της Μόσχως Τζαβέλα, από το Σούλι της Ηπείρου και μετέπειτα στρατηγός, υπουργός και πρωθυπουργός.
Πήρε μέρος στη μάχη του Κεφαλόβρυσου, στη μάχη στο Κρεμμύδι, στην Γ' πολιορκία του Μεσολογγίου και στη μάχη της Κλείσοβας. 


Αλέξανδρος Υψηλάντης (1792-1828)
Ήταν Έλληνας πρίγκιπας, στρατιωτικός, λόγιος και αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας.
Συγκρότησε τον Ιερό Λόχο με 500 σπουδαστές. 
Ο Υψηλάντης υψώνει τη σημαία της επανάστασης στο Βουκουρέστι, αντιμετωπίζοντας τον στρατό τριών πασάδων στο Γαλάτσι, στο Δραγατσάνι, στη Σλατίνα, στο Σκουλένι και στο Σέκο.


Γεωργάκης Ολύμπιος (1772-1821)
Ο Γεωργάκης Ολύμπιος γεννήθηκε στο Λιβάδι της Ελασσόνας.
Ήταν αγωνιστής από τους πιο άξιους συνεργάτες του Αλέξανδρου Υψηλάντη.
Σκοτώθηκε κατά την πολιορκία της Μονής Σέκου από τους Οθωμανούς, όταν ανατίναξε την πυριτιδαποθήκη για να μην πέσουν αυτός και οι σύντροφοί του στα χέρια τους.


Ο λαός αγάπησε τους αγωνιστές του 1821 και θέλησε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του, τραγουδώντας και υμνώντας τους στα δημοτικά τραγούδια.


Θέλεις να δεις τις ηρωικές μορφές του 1821 να ζωντανεύουν;
Ρίξε μια ματιά στα παρακάτω βίντεο.



Τώρα ας φτιάξουμε ένα βιβλιαράκι με τους ήρωες και τις ηρωίδες του 1821.