Στον πόλεμο υπάρχει θάνατος, άνθρωποι που χάνονται, όνειρα που χάνονται, χρόνος που χάνεται.
Οι ζωές των λαών αλλάζουν για πάντα και ο πόνος σκοτεινιάζει τις ψυχές.
Δε γίνεται και δεν πρέπει να δεχτούμε ότι ο πόλεμος είναι ένα αναπόφευκτο κακό· o πόλεμος είναι ντροπή της ανθρωπότητας και σημάδι έντονης παρακμής.
Αυτή η μικρή φωνή που μας έχει απομείνει, ας ντυθεί με νότες και ας ενωθεί με τις φωνές των άλλων για να μπορέσει να στείλει το μήνυμα:
«Άρχοντες του πολέμου, δεν έχετε εσείς τη δύναμη, αλλά οι λαοί».
Fun Boy Three
The lunatics (have taken over the asylum)
Ο κόσμος μας είναι ένα απέραντο φρενοκομείο και «την εξουσία έχουν πλέον αναλάβει οι ψυχικά άρρωστοι».
Αυτοί μας κυβερνούν, αυτοί δίνουν τις διαταγές, αυτοί ελέγχουν τις ζωές μας και το μυαλό μας.
Και «όταν ο τρελός γυρίσει τον διακόπτη, τα πυρηνικά όπλα θα κυνηγάνε εμένα».
Το τραγούδι αυτό γράφτηκε πριν από 40 χρόνια.
Σε μια πρόσφατη δήλωσή του ο συνθέτης του τραγουδιού, Tery Hall, είπε ότι όταν έγραψε αυτό το τραγούδι, στην Αγγλία και τις Η.Π.Α. υπήρχαν οι χειρότεροι αρχηγοί, αλλά δυστυχώς μέχρι και σήμερα, τίποτα δεν άλλαξε.
(Στίχοι, Μουσική: Terry Hall, Lynval Golding, Neville Staples)
Όναρ
Στα σταυροδρόμια του κόσμου
Οι στίχοι αυτού του τραγουδιού είναι ένα απόσπασμα από το αντιπολεμικό ποίημα «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου», του μεγάλου Έλληνα ποιητή, Τάσου Λειβαδίτη.Παρόλο που το ποίημα γράφτηκε το 1953, είναι σαν να περιγράφει τη σημερινή εικόνα της κοινωνίας μας.
Πόλεμος, αδίστακτοι και υποκριτές κυβερνήτες, εξαθλιωμένοι λαοί, φτώχεια, ερήμωση και απελπισία.
Μέσα όμως από τη δυστυχία πάντα ξεπετάγεται μια μικρή ελπίδα σαν το φως ενός κεριού.
«Γυναίκα να μην κλάψεις για τον γιο σου, το όπλο του στα χέρια σου, κερί».
(Ποίηση: Τάσος Λειβαδίτης, Μουσική: Λευτέρης Πλιάτσικας)
Fabrizio De André
La guerra di Piero
«Ο πόλεμος του Πιέρο» περιγράφει την ιστορία ενός στρατιώτη που ο δισταγμός του να σκοτώσει «έναν άνθρωπο στην κοιλάδα, έναν άνθρωπο σαν και μένα, μόνο που η στολή του έχει διαφορετικό χρώμα», του στοίχισε τη ζωή.
Και τώρα, μέσα στην ομορφιά της άνοιξης, «κοιμάται θαμμένος σε ένα χωράφι με σιτάρι και χίλιες κόκκινες παπαρούνες τον κοιτάζουν, στη σκιά του γκρεμού».
(Στίχοι, Μουσική: Fabrizio De André)
Μαρία Φαραντούρη
Το γελαστό παιδί
To "Γελαστό Παιδί" του Μίκη Θεοδωράκη δεν ήταν ελληνόπουλο· στην πραγματικότητα ήταν Ιρλανδός επαναστάτης που πολέμησε κατά των Βρετανών, για την ανεξαρτησία της χώρας του.Το «Γελαστό παιδί» είναι ένα ποίημα του Ιρλανδού ποιητή Μπρένταν Μπίαν, σε μετάφραση του Βασίλη Ρώτα.
Γράφτηκε για έναν αγωνιστή του ιρλανδικού απελευθερωτικού κινήματος, τον Μάικλ Κόλινς, που έπεσε νεκρός, σε εμφύλια σύρραξη, το 1922.
Παρόλο που αυτό το τραγούδι συνδέθηκε με τον αγώνα των νέων στο Πολυτεχνείο, στην πραγματικότητα είναι ένα βαθιά αντιπολεμικό τραγούδι.
(Ποίηση: Μπρένταν Μπίαν, Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης)
5'Νizza
Солдат
Ο «Στρατιώτης» του ουκρανικού συγκροτήματος 5'Νizza είναι ένα τραγούδι που μιλά για τους μισθοφόρους του πολέμου που πολεμούν αδιάκοπα, χωρίς σκέψη και λογική, που «δεν έχουν κεφάλι, γιατί το έβγαλαν με τις μπότες τους».
Ξέρουν καλά τη δουλειά τους και είναι εκατομμύρια στον κόσμο.
«Είμαι στρατιώτης, ένα ανώριμο αγόρι του πολέμου, μαμά, φρόντισε τις πληγές μου, είμαι στρατιώτης μιας εγκαταλειμμένης χώρας, είμαι ήρωας, αλλά πες μου, σε ποιο μυθιστόρημα;».
(Στίχοι, Μουσική: C. H. Бабкин / A. B. Запорожец)
Στίχοιμα
Γράμμα
Αυτό είναι ένα τραγούδι σαν γράμμα, με παραλήπτη τον καθένα από μας.«Κι εμείς εδώ περιμένουμε μια ακόμα σφαγή, αυτός ο πόλεμος φουντώνει και είναι τόσο κοντά, και απ΄ τα φουγάρα του Νταχάου ξαναβγαίνει φωτιά».
Σε έναν κόσμο γεμάτο αδικία, όπου με κάθε ευκαιρία, οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί, φτωχότεροι, «όποιος και αν είσαι, όπου και αν είσαι, κοίτα να αγωνιστείς, γιατί στον κόσμο που ετοιμάζουνε, δε μένει κανείς».
(Στίχοι: Xplicit, Μουσική: Μαρίνα)
The Kingston Trio
Where Have All the Flowers Gone?
Ο Αμερικάνος τραγουδοποιός Pete Seeger εμπνεύστηκε τους στίχους αυτού του τραγουδιού από ένα παλιό κοζάκικο τραγούδι, ενώ δανείστηκε τη μελωδία από ένα ιρλανδικό τραγούδι των ξυλοκόπων.
Θεωρείται ένα από τα κορυφαία αντιπολεμικά τραγούδια παγκοσμίως.
«Πού χάθηκαν όλα τα λουλούδια; Τα πήραν τα κορίτσια.Και πού χάθηκαν όλα τα νεαρά κορίτσια; Παντρεύτηκαν νέους.
Και πού χάθηκαν όλοι οι νέοι; Πήγαν για στρατιώτες.
Και πού χάθηκαν όλοι οι στρατιώτες; Ο καθένας σε έναν τάφο.
Και πού χάθηκαν οι τάφοι; Είναι καλυμμένοι με τα λουλούδια»
Έτσι επισκέφτηκε πολλές από τις χώρες αυτές και ηχογράφησε ένα άλμπουμ με τοπικούς μουσικούς, αποδεικνύοντας ότι οι άνθρωποι σε όλον τον κόσμο δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα.
Ο «Πόλεμος» είναι ένα από τα τραγούδια του άλμπουμ αυτού. Τα κρουστά παίζονται από παιδιά της Νότιας Οσεττίας, ενώ συμμετέχει και μια γυναικεία χορωδία από την Τσετσενία.
(Στίχοι: Pete Seeger / Joe Hickerson, Μουσική: Pete Seeger)
Κώστας Μπέζος & Άσπρα Πουλιά
Τα άσπρα πουλιά στον πόλεμο
Αυτό το χιουμοριστικό, προπολεμικό τραγούδι δε μοιάζει σε τίποτα με τα τραγούδια της εποχής, που χαρακτηρίζονται από ενθουσιασμό για τη μάχη και τη νίκη. Αντιθέτως ο ήρωας του τραγουδιού δε θέλει «ούτε αίματα, ούτε τουφέκια».
Κι ενώ όλοι τρέχουν να πάρουν τη νίκη, αυτός προτιμά να μένει στο σπίτι του, κοντά στο κορίτσι του παρά να πεθάνει ηρωικά.
(Στίχοι, Μουσική: Κώστας Μπέζος)
Residente
Guerra
Ο πορτορικανός ράπερ Residente, ψάχνοντας να βρει τις ρίζες του, αφού έκανε ένα τεστ DNA, διαπίστωσε ότι οι πρόγονοι του, εκτός από το Πόρτο Ρίκο, κατάγονταν από πολλές άλλες χώρες του κόσμου όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Γαλλία, η Ισπανία, η Αρμενία, η Γκάνα, η Νιγηρία.Έτσι επισκέφτηκε πολλές από τις χώρες αυτές και ηχογράφησε ένα άλμπουμ με τοπικούς μουσικούς, αποδεικνύοντας ότι οι άνθρωποι σε όλον τον κόσμο δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα.
Ο «Πόλεμος» είναι ένα από τα τραγούδια του άλμπουμ αυτού. Τα κρουστά παίζονται από παιδιά της Νότιας Οσεττίας, ενώ συμμετέχει και μια γυναικεία χορωδία από την Τσετσενία.
Κατά την ηχογράφηση του τραγουδιού, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, λόγω των συνεχών βομβαρδισμών, οι μουσικοί αναγκάστηκαν να ψάξουν ένα πιο ασφαλές μέρος και τελικά ολοκλήρωσαν την ηχογράφηση σε μια εκκλησία στην Οσσετία.
Στο τραγούδι αυτό ο Residente κηρύττει τον πόλεμο στον πόλεμο.
Στο τραγούδι αυτό ο Residente κηρύττει τον πόλεμο στον πόλεμο.
«Σκοτώνω τον πόλεμο χωρίς να τον πυροβολώ, ο πόλεμος φοβάται τις αγκαλιές».
(Στίχοι, Μουσική: Residente)
Θάνος Μικρούτσικος & Γιάννης Κούτρας
Γερμανικό εγχειρίδιο πολέμου
Αν ακούσει κάποιος με προσοχή τα προφητικά αυτά λόγια του σπουδαίου δραματουργού και ποιητή, Μπέρτολ Μπρεχτ, θα τρομάξει με τις ομοιότητες που θα βρει με την εποχή μας.
Ίσως γιατί η εξουσία, το χρήμα, ο ιμπεριαλισμός, η εκμετάλλευση του φτωχού από τον πλούσιο πάντα υπήρχαν και βασάνιζαν τη γη μας.
«Οι άνεργοι πεινούσαν, τώρα πεινάνε κι όσοι εργάζονται. Αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ’ το τραπέζι, κηρύχνουν τη λιτότητα.
Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους για τις μεγάλες εποχές που θα’ ρθουν.»
Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους για τις μεγάλες εποχές που θα’ ρθουν.»
Και ξέρουμε ότι «ο πόλεμός τους, σκοτώνει ό,τι άφησε όρθιο η ειρήνη τους».
Πόλεμος ή ειρήνη, δεν έχει σημασία γι' αυτούς, αρκεί το χρήμα να τρέχει.
«Όταν αυτοί που είναι ψηλά μιλάνε για ειρήνη, ο απλός λαός ξέρει πως έρχεται ο πόλεμος, όταν αυτοί που είναι ψηλά, καταριούνται τον πόλεμο, διαταγές για επιστράτευση έχουν υπογραφεί.»
«Όταν αυτοί που είναι ψηλά μιλάνε για ειρήνη, ο απλός λαός ξέρει πως έρχεται ο πόλεμος, όταν αυτοί που είναι ψηλά, καταριούνται τον πόλεμο, διαταγές για επιστράτευση έχουν υπογραφεί.»
(Ποίηση: Μπέρτολ Μπρεχτ, Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος)
