Τετάρτη 10 Απριλίου 2024

Η κλοπή των γλυπτών του Παρθενώνα


Τον 5ο
π.Χ. αιώνα ηγέτης της Αθήνας ήταν ο Περικλής.
Ο Περικλής ήταν σπουδαίος ρήτορας, πολιτικός, στρατηγός, υποστηρικτής της δημοκρατίας και της ελευθερίας του λόγου.
Ήταν, όμως, και μεγάλος προστάτης των τεχνών, της λογοτεχνίας και των επιστημών.


Στην εποχή του η Αθήνα έγινε το πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο του αρχαίου κόσμου κι έτσι ο 5ος π.Χ. αιώνας ονομάστηκε Χρυσός αιώνας του Περικλή. 
Σ' αυτόν οφείλεται η κατασκευή πολλών σημαντικών μνημείων στην αρχαία Αθήνα, με αποκορύφωμα τα μνημεία στον λόφο της Ακρόπολης.
Το πιο εντυπωσιακό ήταν ο Παρθενώνας, ένας ναός αφιερωμένος στη θεά παρθένα Αθηνά.
Ο Παρθενώνας σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Ικτίνο και Καλλικράτη.
Αν θες να μάθεις περισσότερα, διάβασε την παρακάτω ανάρτηση.


Οι αιώνες πέρασαν κι ο Παρθενώνας με τα χρόνια άρχισε να γκρεμίζεται από τους πολέμους, τις καιρικές συνθήκες και την άγνοια πολλών ανθρώπων που έπαιρναν τα μάρμαρα για να χτίσουν σπίτια.


Την εποχή της τουρκοκρατίας ο Παρθενώνας χρησιμοποιούνταν από τους Οθωμανούς ως μπαρουταποθήκη.
Το 1687 ο Βενετός στρατηγός Μοροζίνι βομβάρδισε τον Παρθενώνα, σκοτώνοντας πολλούς Τούρκους αλλά και καταστρέφοντας τον ναό, σε σημαντικό βαθμό.
H χειρότερη όμως καταστροφή έγινε γύρω στο 1800, λίγο πριν την Ελληνική Επανάσταση του 1821, από τον Σκοτσέζο διπλωμάτη, Τόμας Μπρους, λόρδο του Έλγιν, που έμεινε γνωστός ως λόρδος Έλγιν.


Ο Έλγιν, μαζί με τους συνεργάτες του, αφού κατέγραψε όλα τα αρχαία μνημεία της Αττικής και κυρίως της Ακρόπολης, αφαίρεσε από τον
Παρθενώνα σπουδαία γλυπτά, σπάζοντας και καταστρέφοντάς τα, χωρίς να έχει επίσημη άδεια από τον σουλτάνο.
Πολύ πιθανόν να δωροδοκήθηκαν και να εξαπατήθηκαν οι Έλληνες άρχοντες της Αθήνας για να κάνουν τα «στραβά μάτια», κατά τη διάρκεια της αφαίρεσης των γλυπτών από την Ακρόπολη.
Το ίδιο έκανε και με άλλα μνημεία στον βράχο της Ακρόπολης όπως είναι το Ερέχθειο και ο ναός της Απτέρου Νίκης.


Από τον Παρθενώνα αφαιρέθηκαν 96 ακέραια ή ακρωτηριασμένα γλυπτά. Σπουδαιότερα απ' όλα είναι τα γλυπτά της γέννησης της Αθηνάς, της διαμάχης της Αθηνάς με τον Ποσειδώνα και η πομπή των Παναθηναίων.
Από τον ναό της Απτέρου Νίκης αφαιρέθηκαν 4 μέρη.
Από το Ερέχθειο αφαιρέθηκε μία Καρυάτιδα και ακόμη 17 μέρη.
Ακόμη αφαιρέθηκαν κομμάτια από το θέατρο του Διονύσου, αλλά και από όλον τον βράχο της Ακρόπολης
Πολλά από αυτά, ήταν έργα του Φειδία, του Αγοράκριτου και του Αλκαμένη.
Εκτός από την Ακρόπολη, αφαιρέθηκαν αρχαιότητες κι από άλλα μέρη της Ελλάδας, όπως είναι η Αίγινα, η Ελευσίνα, οι Δελφοί, η Νεμέα, η Τίρυνθα.
Σκόπευε να αρπάξει αρχαιότητες από την Ολυμπία, όπως και τους Λέοντες της Πύλης από το ανάκτορο των Μυκηνών, αλλά δεν τα κατάφερε λόγω του βάρους των γλυπτών.


Οι λεηλασίες, ξεκίνησαν το 1801 και ολοκληρώθηκαν το 1810.
Αφού τα πακέταρε, τα μετέφερε στην πατρίδα του, την Αγγλία.
Εκεί αποθηκεύτηκαν σε υπόστεγα, αποθήκες και 
υπέστησαν σημαντικές ζημιές από την υγρασία.
Λέγεται ότι ο Έλγιν αρχικά σκόπευε να διακοσμήσει το εξοχικό του με τα γλυπτά, αλλά επειδή χρεοκόπησε και χρωστούσε πολλά λεφτά, αναγκάστηκε να τα πουλήσει.


Έκανε πολλές προσπάθειες να πουλήσει τα γλυπτά στη Βρετανική κυβέρνηση.
Λίγοι Βρετανοί διαφώνησαν και θεώρησαν την αφαίρεση των γλυπτών από την Ακρόπολη, καθαρή κλοπή.
Ωστόσο, αποφασίστηκε τα γλυπτά ν' αγοραστούν από το βρετανικό Δημόσιο για 35.000 λίρες Αγγλίας. 
Επειδή όμως ο Έλγιν, χρωστούσε στο κράτος 18.000 λίρες, του δόθηκαν μόνο 17.000.


Ο Έλγιν, με πολύ θράσος υποστήριζε ότι έσωσε τα γλυπτά και ότι βοήθησε τη χώρα του να αποκτήσει σπουδαία αρχαιολογικά αριστουργήματα.
Ακόμη μέχρι σήμερα βρίσκονται εκεί, στο Βρετανικό μουσείο, στο Λονδίνο, μαζί με άλλα αριστουργήματα που έχουν κλαπεί από διάφορα μέρη του κόσμου, όπως από την Αίγυπτο, τη Μεσοποταμία και την Αφρική. 


Το Βρετανικό Μουσείο και η Αγγλική Κυβέρνηση αρνούνται να επιστρέψουν τα κλεμμένα μάρμαρα στον τόπο τους, δηλαδή στην Αθήνα.
Οι Έλληνες για πολλά χρόνια δίνουν αγώνα για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.


Πάρα πολλοί Βρετανοί υποστηρίζουν ότι τα γλυπτά πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα.


Όλα αυτά τα γλυπτά έχουν ψυχή και η ψυχή τους θα γαληνεύσει μόνο όταν γυρίσουν πίσω, στην πατρίδα τους, εκεί που γεννήθηκαν.
Άκου τα παιδιά που έχουν κάτι να σου πουν.


Ας ταξιδέψουμε στο παρελθόν και ας δούμε στο παρακάτω βίντεο κινουμένων σχεδίων όλη την ιστορία του βράχου της Ακρόπολης και των μνημείων της.


Η Άλκη Ζέη εμπνευσμένη από την ιστορία των κλεμμένων μαρμάρων του Παρθενώνα, έγραψε το βιβλίο Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων και η Σοφία Ζαραμπούκα το εικονογράφησ
ε.

Το 1811, ο φιλέλληνας ποιητής λόρδος Μπάιρον, ανεβαίνοντας στον ιερό βράχο της Ακρόπολης και βλέποντας τον κατεστραμμένο Παρθενώνα, εμπνεύστηκε και έγραψε το ποίημα Η κατάρα της Αθηνάς.