Χρωματιστή Τάξη: Τα κατά Ματθαίον Πάθη του Μπαχ

Ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750) ήταν ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της κλασικής μουσικής.

Ήταν ο μεγαλύτερος συνθέτης της περιόδου του Μπαρόκ (1600-1750).

Στις μέρες μας σώζονται περίπου 1000 συνθέσεις του.

Δες το παρακάτω βίντεο για να γνωρίσεις μερικά από τα πιο γνωστά έργα του Γερμανού συνθέτη.

Ο Μπάχ συνέθεσε πάρα πολλά έργα θρησκευτικής μουσικής.

Το 1727, συνέθεσε τα Κατά Ματθαίον Πάθη, ένα ορατόριο (μουσικό θεατρικό έργο, με θρησκευτικό θέμα, χωρίς κοστούμια και σκηνική δράση) για σόλο φωνές, διπλή χορωδία και διπλή ορχήστρα.

Τα κείμενα αποτελούν μελοποίηση των κεφαλαίων 26 και 27 του Ευαγγελίου του Ματθαίου, που εξιστορεί τα Πάθη του Χριστού, στη γερμανική μετάφραση του Μαρτίνου Λούθηρου, με επιπλέον χορωδιακά και άριες, σε κείμενα του Πικάντερ.

Ο Άγιος Ματθαίος και ο άγγελος, Κάρελ Φαν Ντερ Πλουμ

Ο Μπαχ συνέθεσε μουσική και για τα τέσσερα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης (κατά Ματθαίον, κατά Μάρκον, κατά Λουκάν, κατά Ιωάννην), αλλά στις μέρες μας σώζονται μόνο δύο, τα κατά Ματθαίον και τα κατά Ιωάννη Πάθη.

Τα Κατά Ματθαίον Πάθη πρωτοπαίχτηκαν, πιθανόν, τη Μεγάλη Παρασκευή, στις 11 Απριλίου του 1727, στον Ναό του Αγίου Θωμά της Λειψίας, όπου ο Μπαχ ήταν μουσικός διευθυντής.

Κάποιοι όμως αντέδρασαν γιατί θεώρησαν το έργο ιερόσυλο.
Μάλιστα ο Μπαχ καταδικάστηκε από το δημοτικό συμβούλιο της πόλης σε μείωση αποδοχών από την εργασία του.

Αιώνες μετά, αναγνωρίστηκε η αξία του έργου και σήμερα θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της δυτικής μουσικής.

Το έργο, που διαρκεί περίπου τρεις ώρες, αποτελείται από δύο μέρη.

Ο Ιησούς εισέρχεται στην Ιερουσαλήμ, Μπέντζαμιν Χάιντον

Α΄ Μέρος

1. Στην Ιερουσαλήμ και τη Βηθανία

2. Ο Μυστικός Δείπνος
3. Στο Όρος των Ελαιών
4. Η Σύλληψη του Ιησού

Ο Χριστός στον Καϊάφα, Ματτίας Στομ

Β΄ Μέρος

1. Ο Ιησούς στον Καϊάφα και στον Πιλάτο

2. Η καταδίκη και η μαστίγωση του Ιησού
3. Η Σταύρωση του Ιησού
4. Η Ταφή του Ιησού

Προετοιμασία για την ταφή του Χριστού, Βιττόρε Καρπάτσιο

Ένα από τα πιο όμορφα και μελωδικά κομμάτια του έργου είναι η άρια (τραγούδι), Ελέησον με, κύριε (Erbarme dich, mein Gott).

Αυτή θεωρείται μία από τις ωραιότερες άριες στην ιστορία της μουσικής.

Είναι ένας μουσικός διάλογος ανάμεσα στο βιολί και την ανθρώπινη φωνή.

Οι στίχοι δείχνουν τον πόνο του Άγιου Πέτρου, αφού έχει αρνηθεί τρεις φορές τον Κύριο.

Η άρια αυτή χρησιμοποιήθηκε, το 1985, από τον Ρώσο σκηνοθέτη Αντρέι Ταρκόφσκι, στο φινάλε της τελευταίας του ταινίας, «Η θυσία».

Ας ακούσουμε μερικά ακόμη αποσπάσματα από τα κατά Ματθαίον Πάθη του Μπαχ.

Ίσως δεν είναι γνωστό ότι εκτός από τον Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, και ο γιος του Καρλ Φίλιπ Εμάνουελ Μπαχ μελοποίησε τα «Πάθη» και μάλιστα συνέθεσε είκοσι μία διαφορετικές μελοποιήσεις.

Ο Καρλ Φίλιπ Εμάνουελ μελοποίησε έξι φορές τα «κατά Ματθαίον Πάθη» και από πέντε φορές τα άλλα «Πάθη».

Βέβαια στη μουσική χρησιμοποιούσε και μελωδίες από άλλους συνθέτες, ακόμη κι από τον πατέρα του.

Οι παρτιτούρες των έργων αυτών είχαν χαθεί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και εντοπίστηκαν τα τελευταία χρόνια, κάποιες από αυτές.