Έχουν περάσει πάνω από σαράντα χρόνια από τότε που έφυγε από τη ζωή ο Μάνος Λοΐζος (1937-1982), ένας από τους σημαντικότερους μουσικοσυνθέτες της σύγχρονης Ελλάδας.
Έζησε τα ενήλικα χρόνια του και δημιούργησε σε μια δύσκολη εποχή για την Ελλάδα, από το 1960 έως το 1980.
Η μουσική του έκρυβε όλη τη δύναμη, την ελπίδα της εποχής αλλά και αποτέλεσε τη μελωδική υπόκρουση των αγώνων ενός ολόκληρου λαού.
Οι σπουδαιότεροι καλλιτέχνες της σύγχρονης Ελλάδας συνεργάστηκαν και ερμήνευσαν τα τραγούδια του· η Χάρις Αλεξίου, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Γιάννης Καλατζής, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Μαρία Φαραντούρη κ.α.
Ας μάθουμε και ας ακούσουμε κάποια από τα σπουδαιότερα έργα του συνθέτη.
Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, το 1974, ο Μάνος Λοΐζος μπήκε στο στούντιο για την ηχογράφηση αυτού του κύκλου τραγουδιών.
Από τη δεκαετία του '60 και στα χρόνια της δικτατορίας ο συνθέτης, συνέθεσε πολλά τραγούδια σε στίχους δικούς του, του Γιάννη Νεγρεπόντη, της Κωστούλας Μητροπούλου και του Λευτέρη Παπαδόπουλου, που κάποια από αυτά κυκλοφόρησαν με διάφορους καλλιτέχνες.
Λευτέρης Παπαδόπουλος & Μάνος Λοΐζος
Όλο αυτό το προϋπάρχουν υλικό συμπεριλήφθηκε στον δίσκο «Τραγούδια του δρόμου», ερμηνευμένο τώρα από τον ίδιο τον συνθέτη, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και την Αλέκα Αλιμπέρτη.
Τα περισσότερα τραγούδια αυτού του κύκλου τραγουδιών είναι πασίγνωστα, αγαπημένα και συνεχίζουν μέχρι σήμερα να ακούγονται, ιδιαίτερα σε σχολικές γιορτές και πολιτικές εκδηλώσεις.
Ο δρόμος
Το ακορντεόν
Ο αρχηγός
Ο μέρμηγκας
Μη με ρωτάς
Ο στρατιώτης
Ερμηνευτές του δίσκου ήταν δύο καινούργιοι τραγουδιστές, ο Κώστας Σμοκοβίτης και η Αλέκα Αλιμπέρτη και συμμετείχε επίσης η Χάρις Αλεξίου κι ο ίδιος ο συνθέτης.
Χαρούλα Αλεξίου, Μάνος Λοΐζος, Αλέκα Αλιμπέρτη και Κώστας Σμοκοβίτης.
Ο ποιητής Δημήτρης Χριστοδούλου, πολύ γνωστός από τις συνεργασίες του με τον Μίκη Θεοδωράκη κι άλλους συνθέτες, έγραψε τους περισσότερους στίχους.
Οι στίχοι έχουν αναφορές, με κεκαλυμμένο τρόπο, στα γεγονότα εκείνης της δύσκολης εποχής και είναι γεμάτοι πικρία, πόνο και απογοήτευση, με εξαίρεση το ομότιτλο τραγούδι, σε στίχους του ίδιου του συνθέτη, που εκπέμπει αισιοδοξία και ελπίδα.
Καλημέρα ήλιε
Μια καλημέρα
Ο δίσκος αυτός ήταν ο τελευταίος, πριν από τον πρόωρο θάνατο του Μάνου Λοΐζου.
Οι στίχοι γράφτηκαν από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, τον Φώντα Λάδη, τη σύζυγό του συνθέτη, ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη, τον Μανώλη Ρασούλη, τον ποιητή Τάσο Λειβαδίτη και τον ίδιο.
Το ύφος του δίσκου είναι πιο ροκ με μοντέρνες ενορχηστρώσεις, χωρίς την ύπαρξη μπουζουκιού.
Το ύφος του δίσκου είναι πιο ροκ με μοντέρνες ενορχηστρώσεις, χωρίς την ύπαρξη μπουζουκιού.
Μάνος Λοΐζος, Μίκης Θεοδωράκης, Χάρις Αλεξίου, Μαρία Φαραντούρη, Γιώργος Νταλάρας και Βασίλης Παπακωνσταντίνου.
Κάποια από τα τραγούδια ήταν παλαιότερα ή είχαν ακουστεί σε ταινίες, όπως το «Πόσο σ΄ αγαπώ» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη.
Εδώ παρουσιάστηκαν, μαζί με τα καινούρια, σε νέες εκτελέσεις, ερμηνευμένα όλα, από τον ίδιο τον συνθέτη, τη Δήμητρα Γαλάνη, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και τη Δώρα Σιτζάνη.
Σ' ακολουθώ
Η μέρα εκείνη δε θ' αργήσει
Σε ψάχνω
Κουτσή κιθάρα
Το λαϊκό το καφενείο
Κι αν είμαι ροκ
Γερνάς και σκοτεινιάζει
Από τα μέσα της δεκαετίας του '60, ο Μάνος Λοΐζος άρχισε να δουλεύει τα τραγούδια αυτά, σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη.
Ο στιχουργός προσπάθησε να απεικονίσει, με απλά λόγια, τους αγώνες των μαύρων για ισότητα, ελευθερία και δικαιοσύνη, στη ρατσιστική Αμερική του περασμένου αιώνα.
Η πρώτη παρουσίασή τους είχε γίνει σε συναυλία, το 1966, με τη Μαρία Φαραντούρη και τον Γιώργο Μούτσιο.
.jpg)
Μάνος Λοΐζος και Μαρία Φαραντούρη σε συναυλια
Ωστόσο χρειάστηκαν σχεδόν δέκα χρόνια για να κυκλοφορήσουν σε δίσκο.
Τα τραγούδια αυτά χαρακτηρίζονται από έναν ιδιαίτερο, ροκ ήχο με τις ηλεκτρικές κιθάρες και τα πνευστά όργανα να παίζουν βασικό ρόλο, πάνω στους εμπνευσμένους, από το αυθεντικό αμερικάνικο μπλουζ, ρυθμούς.
Η βασική ερμηνεύτρια ήταν και πάλι η Μαρία Φαραντούρη.
Συμμετείχε επίσης και ο στιχουργός Μανώλης Ρασούλης, ως τραγουδιστής.
Τι έχουν να χωρίσουνε
Ο γέρο νέγρο Τζιμ
Ο δίσκος αυτός είναι ο πρώτος, μεγάλος, προσωπικός δίσκος του Μάνου Λοΐζου και η πρώτη κυκλοφορία της νεοσύστατης, τότε, δισκογραφικής εταιρείας MINOS.
Κυκλοφόρησε μέσα στα χρόνια της δικτατορίας και περιλάμβανε κυρίως τραγούδια που είχαν ακουστεί παλιότερα, σε νέες εκτελέσεις και διάφορα ορχηστρικά κομμάτια.
Βασικός ερμηνευτής ήταν ο Γιάννης Καλατζής.
Μαζί του ήταν ο Γιώργος Νταλάρας, η Λίτσα Διαμάντη και ο Δημήτρης Ευσταθίου.
Μάνος Λοΐζος και Γιάννης Καλατζής Τους στίχους έγραψε ο στενός φίλος του συνθέτη, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Οι στίχοι περιείχαν νύξεις κατά της δικτατορίας και γι' αυτό δέχτηκαν λογοκρισία.
Σε γενικές γραμμές είναι ένα άλμπουμ με αισιοδοξία και καλή διάθεση.
Δελφίνι, δελφινάκι
Το παλιό ρολόι
Ο δεύτερος προσωπικός δίσκος του Μάνου Λοΐζου περιλαμβάνει 11 τραγούδια με θέμα τη θάλασσα.
Στιχουργός κι αυτού του άλμπουμ είναι Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Τα τραγούδια ερμηνεύουν ο Γιάννης Καλατζής, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Γιάννης Πάριος, η Μαρίζα Κωχ και ο ίδιος ο συνθέτης.
Είναι ένας δίσκος λαϊκής μουσικής με έντονη την παρουσία του μπουζουκιού του Χρήστου Νικολόπουλου.
Είναι ένας δίσκος λαϊκής μουσικής με έντονη την παρουσία του μπουζουκιού του Χρήστου Νικολόπουλου.
Μάνος Λοΐζος, Χρήστος Νικολόπουλος και Γιώργος Νταλάρας
Τα περισσότερα τραγούδια είχαν ακουστεί, σε διαφορετικές ενορχηστρώσεις, πριν την κυκλοφορία του δίσκου, άλλοτε σε μικρά δισκάκια ή προσωπικούς δίσκους τραγουδιστών κι άλλοτε πάλι σε ελληνικές ταινίες ή θεατρικές παραστάσεις.
Τζαμάικα
Η γοργόνα (Στην απάνω γειτονίτσα)
Έχω έναν καφενέ
Σεβάχ, ο θαλασσινός
Δέκα παλικάρια
Μάνα δε φυτέψαμε
Σ΄ αγαπώ, σ΄ αγαπώ
Νανούρισμα
Το 1979 ο Λοΐζος συνέθεσε δώδεκα ολοκαίνουρια, λαϊκά τραγούδια, σε στίχους του Μανώλη Ρασούλη και του Πυθαγόρα, με αποκλειστική ερμηνεύτρια τη Χαρούλα Αλεξίου.
Σε μερικά τραγούδια συμμετέχουν στα φωνητικά η Δήμητρα Γαλάνη, ο Δημήτρης Κοντογιάννης κι ο συνθέτης.
Βοηθούμενος στην ενορχήστρωση από τον Χρήστο Νικολόπουλο, δημιούργησε έναν κύκλο τραγουδιών γεμάτο με ζωντάνια, κέφι αλλά και μελωδικότητα, ευαισθησία και προβληματισμό.
Πρόκειται για έναν από τους καλύτερους δίσκους στην ελληνική δισκογραφία, με αποκορύφωμα το σημαντικότερο, ίσως, τραγούδι των τελευταίων πενήντα χρόνων, το «Όλα σε θυμίζουν».
Όλα σε θυμίζουν
Όλα σε θυμίζουν
Ο φαντάρος
Τέλι, τέλι, τέλι
Τίποτα δεν πάει χαμένο
Πες μου πώς γίνεται
Κι εγώ σαν πόλη
Το 1976 ο Μάνος Λοΐζος ηχογράφησε ένα δίσκο με καινούργια τραγούδια, σε στίχους του Φώντα Λάδη και με μοναδικό ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα.
Η λιτή ενορχήστρωση, οι δυναμικές μελωδίες και οι τολμηροί στίχοι, δημιούργησαν μια σειρά από διαχρονικά τραγούδια.
Μάνος Λοΐζος, Χάρις Αλεξίου και Γιώργος Νταλάρας
Τα τραγούδια είχαν έντονο πολιτικό χαρακτήρα και πολλά από αυτά αποτέλεσαν τη μουσική υπόκρουση στις εργατικές κινητοποιήσεις της εποχής και σε απεργίες.
Οι στίχοι περιγράφουν εικόνες από τη ζωή, τα προβλήματα, τις ανάγκες και τα αδιέξοδα των εργατών και γενικά των ανθρώπων της βιοπάλης.
Πάγωσε η τσιμινιέρα
Το δέντρο
Οι στίχοι που έγραψε, για μια ακόμη φορά, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, έχουν πολλές πλάγιες αναφορές στο καθεστώς της εποχής.
Λευτέρης Παπαδόπουλος & Μάνος Λοΐζος
Στην ενορχήστρωση έγινε εξαιρετική δουλειά, με ιδιαίτερους πειραματισμούς από σπουδαίους μουσικούς.
Βασικοί ερμηνευτές του άλμπουμ είναι ο Γιώργος Νταλάρας και ο Γιάννης Καλατζής, με τη Χάρις Αλεξίου και τη Μαίρη Δαλάκου, στα δεύτερα φωνητικά.
Το εξώφυλλο φρόντισε ο ζωγράφος Γιώργος Βακιρτζής.
Βασικοί ερμηνευτές του άλμπουμ είναι ο Γιώργος Νταλάρας και ο Γιάννης Καλατζής, με τη Χάρις Αλεξίου και τη Μαίρη Δαλάκου, στα δεύτερα φωνητικά.
Το εξώφυλλο φρόντισε ο ζωγράφος Γιώργος Βακιρτζής.
Ήλιε μου, σε παρακαλώ
Παποράκι του Μπουρνόβα
Ο Κουταλιανός
Ο Λοΐζος έγραψε μουσική και τραγούδια για αρκετές ελληνικές ταινίες.
Η πιο άρτια δουλειά του ακούγεται στην κλασική ταινία «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού.
Εκεί εμφανίζεται και το περίφημο «Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας», ένα ορχηστρικό κομμάτι που ίσως είναι το πιο γνωστό ζεϊμπέκικο στην ελληνική δισκογραφία.
Το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας
Άκου όλα τα παραπάνω τραγούδια σε μια λίστα.
ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ
1968 Ο Σταθμός 1970 Θαλασσογραφίες
1971 Ευδοκία
1972 Να χαμε τι να χαμε
1974 Καλημέρα ήλιε
1974 Τα τραγούδια του δρόμου
1975 Τα Νέγρικα
1976 Τα τραγούδια μας
1979 Πρώτες εκτελέσεις
1979 Τα τραγούδια της Χαρούλας
1980 Για μια μέρα ζωής
1983 Γράμματα στην αγαπημένη
1985 Ο δρόμος του Μάνου
1985 Αφιέρωμα από το Ολυμπιακό στάδιο
1992 Οι μπαλάντες του Μάνου
1995 Κάτω από ένα κουνουπίδι
1997 Ενθύμιο Τρυφερότητας
2002 Εκτός Σειράς
2003 Τα τραγούδια του Σεβάχ
2007 Αφιέρωμα στον Μάνο Λοίζο
