Από τον 7ο π.Χ. αιώνα και μετά, οι αρχαίοι Έλληνες άρχισαν να απελευθερώνονται από τα δεσμά των μύθων, να καλλιεργούν τη σκέψη τους, να εξηγούν τα φυσικά φαινόμενα ρεαλιστικά, να δίνουν περισσότερο βάρος στο πνεύμα, στην παιδεία και όχι στην ύλη.
Οι Επτά Σοφοί ήταν μία ομάδα ιστορικών προσώπων που έζησαν από τον 7ο αιώνα π.Χ. και νεότερα στον Ελλαδικό χώρο και διακρίθηκαν για το φιλοσοφικό, πολιτικό ή νομοθετικό έργο τους.
Αναζητούσαν απαντήσεις σε θέματα κοινωνικά, θρησκευτικά, πολιτικά, επιστημονικά και ηθικά.
Οι Επτά Σοφοί προέρχονταν από διαφορετικές επιστήμες, όπως ιατρική, αστρονομία, αρχιτεκτονική, νομικές επιστήμες, παιδαγωγική.
Και παρόλο που υπάρχουν διχογνωμίες για το ποιοι ακριβώς ήταν, οι επικρατέστεροι, σύμφωνα με πολλούς μελετητές και σύμφωνα με τον Πλούταρχο ήταν:
1. Θαλής ο Μιλήσιος (624 – 546 π.Χ.): Φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος. Θεωρείται ο πατέρας της δυτικής φιλοσοφίας.
2. Βίας ο Πριηνεύς (6ος π.Χ.): Πολιτικός ηγέτης και σοφός.
3. Πιττακός ο Μυτιληναίος (650 – 570 π.Χ.): Νομοθέτης, πολιτικός ηγέτης και ποιητής. Φημίζεται για την σοφία και δικαιοσύνη του.
4. Σόλων ο Αθηναίος (640 – 560 π.Χ.): Νομοθέτης που έθεσε τα θεμέλια για την Αθηναϊκή Δημοκρατία.
5. Περίανδρος ο Κορίνθιος (627 – 587 π.Χ.): Τύραννος της Κορίνθου. Φημίζεται για την διορατικότητα και τις διοικητικές του ικανότητες.
6. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος (6ος π.Χ.): Νομοθέτης και στρατηγός.
7. Κλεόβουλος ο Ρόδιος (6ος π.Χ.): Τύραννος της Ρόδου. Φημίζεται για τη σοφία και τις πολιτικές του μεταρρυθμίσεις.
1. Θαλής ο Μιλήσιος (624 – 546 π.Χ.): Φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος. Θεωρείται ο πατέρας της δυτικής φιλοσοφίας.
2. Βίας ο Πριηνεύς (6ος π.Χ.): Πολιτικός ηγέτης και σοφός.
3. Πιττακός ο Μυτιληναίος (650 – 570 π.Χ.): Νομοθέτης, πολιτικός ηγέτης και ποιητής. Φημίζεται για την σοφία και δικαιοσύνη του.
4. Σόλων ο Αθηναίος (640 – 560 π.Χ.): Νομοθέτης που έθεσε τα θεμέλια για την Αθηναϊκή Δημοκρατία.
5. Περίανδρος ο Κορίνθιος (627 – 587 π.Χ.): Τύραννος της Κορίνθου. Φημίζεται για την διορατικότητα και τις διοικητικές του ικανότητες.
6. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος (6ος π.Χ.): Νομοθέτης και στρατηγός.
7. Κλεόβουλος ο Ρόδιος (6ος π.Χ.): Τύραννος της Ρόδου. Φημίζεται για τη σοφία και τις πολιτικές του μεταρρυθμίσεις.
Στην είσοδο του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς ήταν χαραγμένα 147 παραγγέλματα, δηλαδή συμβουλές και οδηγίες για την ευημερία των ανθρώπων.
Αυτά ήταν σύντομα λόγια, δύο έως πέντε λέξεων, γεμάτα σοφία που έπρεπε να περάσει στις επόμενες γενεές.
Θεωρείται ότι, τα περισσότερα, ήταν λόγια των Επτά Σοφών της αρχαιότητας.
Αυτές τα αποφθέγματα ήταν, θα λέγαμε, ο θησαυρός των Δελφών.
Ας τα διαβάσουμε στην αρχαία ελληνική γλώσσα.
Ἕπου Θεῷ
(Ακολούθα τον θεό)
Νόμῳ πείθου
(Να πειθαρχείς στον νόμο)
Θεοὺς σέβου
(Να σέβεσαι τους θεούς)
Γονεῖς αἰδοὺ
(Να σέβεσαι τους γονείς σου)
Ἡττῶ ὑπὲρ δικαίου
(Υποτάξου στη δικαιοσύνη)
Γνῶθι μαθών
(Γνώρισε αφού μάθεις)
Ἀκούσας νόει
(Αφού ακούσεις, κατανόησε)
Σαυτὸν ἶσθι
(Γνώρισε τον εαυτό σου)
Γαμεῖν μέλλε
(Μη βιάζεσαι να παντρευτείς)
Καιρὸν γνῶθι
(Να ξέρεις πότε πρέπει να κάνεις κάτι)
Φρόνει θνητὰ
(Σκέψου ως θνητός)
Ξένος ων ἴσθι
(Αν είσαι ξένος, να φέρεσαι αναλόγως)
Ἑστίαν τίμα
(Να τιμάς το σπίτι σου)
Ἄρχε σεαυτοῦ
(Να ελέγχεις τον εαυτό σου)
Φίλοις βοήθει
(Να βοηθάς τους φίλους)
Θυμοῦ κράτει
(Να συγκρατείς τον θυμό σου)
Φρόνησιν άσκει
(Εξάσκησε τη λογική σου)
Πρόνοιαν τίμα
(Τίμα την προνοητικότητα)
Ὅρκῳ μὴ χρῷ
(Να μην ορκίζεσαι)
Φιλίαν ἀγάπα
(Να αγαπάς τη φιλία)
Παιδείας ἀντέχου
(Να αντέχεις τις δυσκολίες της εκπαίδευσης)
Δόξαν δίωκε
(Επιδίωξε τη δόξα)
Σοφίαν ζηλού
(Να ζητάς τη σοφία)
Καλὸν εὖ λέγε
(Να επαινείς το καλό)
Ψέγε μηδένα
(Να μην κατηγορείς κανέναν)
Ἐπαίνει ἀρετὴν
(Να επαινείς την αρετή)
Πρᾶττε δίκαια
(Να κάνεις το σωστό)
Φίλοις εὐνόει
(Να ευνοείς τους φίλους)
Ἐχθροὺς ἀμύνου
(Να προφυλάγεσαι από τους εχθρούς)
Εὐγένειαν ἄσκει
(Να είσαι ευγενικός)
Κακίας ἀπέχου
(Να μην έχεις κακία)
Κοινὸς γίνου
(Γίνε κοινωνικός)
Ἴδια φύλαττε
(Να διαφυλάττεις όσα σου ανήκουν)
Ἀλλοτρίων ἀπέχου
(Να μην παίρνεις όσα ανήκουν σε άλλους)
Εὔφημος ἴσθι
(Να έχεις καλὴ φήμη)
Ἄκουε πάντα
(Να ακούς τα πάντα)
Φίλῳ χαρίζου
Κάνε χάρη στο φίλο σου
Μηδὲν ἄγαν
(Να μην υπερβάλλεις)
Χρόνου φείδου
(Να μη σπαταλάς τον χρόνο)
Ὅρα τὸ μέλλον
(Πρόβλεψε το μέλλον)
Ὕβριν μίσει
(Να μισείς την αλαζονεία)
Ἱκέτας αἰδοῦ
(Να σέβεσαι τους ικέτες)
Πᾶσιν ἁρμόζου
(Να είσαι συγκαταβατικός με όλους)
Υἱοὺς παίδευε
(Να εκπαιδεύεις τα παιδιά σου)
Ἔχων χαρίζου
(Όταν έχεις, να χαρίζεις)
Δόλον φοβοῦ
(Να φοβάσαι τον δόλο)
Εὐλόγει πάντας
(Να λες καλὰ λόγια για όλους)
Φιλόσοφος γίνου
(Να μιλάς σοφά)
Ὅσια κρίνε
(Να κρίνεις τα ιερά)
Γνοὺς πρᾶττε
(Να πράττεις με επίγνωση)
Φόνου ἀπέχου
(Να μη σκοτώνεις)
Εὔχου δυνατά
(Να προσεύχεσαι για όσα είναι εφικτά)
Σοφοῖς χρῶ
(Να συναναστρέφεσαι σοφούς)
Ἦθος δοκίμαζε
(Να επιδοκιμάζεις το ήθος)
Λαβὼν ἀπόδος
(Αν πάρεις, δώσε)
Ὑφορῶ μηδένα
(Να μην είσαι καχύποπτος)
Τέχνην χρῶ
(Να ασχολείσαι με την τέχνη)
Ὃ μέλλεις, δός
(Ότι σχεδιάζεις, κάνε το)
Εὐεργεσίας τίμα
(Να τιμάς τίς ευεργεσίες)
Φθόνει μηδενί
(Να μη μισείς κανέναν)
Φυλακῇ πρόσεχε
(Όταν είσαι σε επιφυλακή, πρόσεχε)
Ἐλπίδα αἴνει
(Επαίνεσε την ελπίδα)
Διαβολὴν μίσει
(Να μισείς τη συκοφαντία)
Δικαίως κτῶ
(Να αποκτάς δίκαια)
Ἀγαθοὺς τίμα
(Να τιμάς τους καλούς)
Κριτὴν γνῶθι
(Γνώριζε τον κριτή)
Γάμους κράτει
(Τίμα τον γάμο σου)
Τύχην νόμιζε
(Αναγνώριζε την τύχη)
Ἐγγύην φεῦγε
(Απόφευγε τις υποσχέσεις)
Ἁπλῶς διαλέγου
(Μίλα απλά)
Ὁμοίοις χρῶ
(Κάνε παρέα με τους όμοιούς σου)
Δαπανῶν ἄρχου
(Έλεγχε τις δαπάνες σου)
Κτώμενος ἥδου
(Να ευχαριστιέσαι με όσα έχεις)
Αἰσχύνην σέβου
(Να σέβεσαι την ντροπή)
Χάριν ἐκτέλει
(Κάνε χάρες)
Εὐτυχίαν εὔχου
(Να εύχεσαι ευτυχία)
Τύχην στέργε
(Να αγαπάς την τύχη)
Ἀκούων ὅρα
(Αφού ακούσεις, δες)
Ἐργάσου κτητά
(Να κοπιάζεις για άξια πράγματα)
Ἔριν μίσει
(Να μισείς τους τσακωμούς)
Ὄνειδος ἔχθαιρε
(Να μισείς τον χλευασμό)
Γλῶσσαν ἶσχε
(Να συγκρατείς τη γλώσσα σου)
Ὕβριν ἀμύνου
(Να προφυλάγεσαι από την αλαζονεία)
Κρῖνε δίκαια
(Να κρίνεις δίκαια)
Χρῶ χρήμασιν
(Χρησιμοποίησε όσα έχεις)
Ἀδωροδόκητος δίκαζε
(Δίκαζε χωρίς να δωροδοκηθείς)
Αἰτιῶ παρόντα
(Κατηγόρησε μόνο τους παρόντες)
Λέγε εἰδώς
(Να λες γνωρίζοντας)
Βίας μὴ ἔχου
(Να μην έχεις βία)
Ἀλύπως βίου
(Ζήσε χωρίς λύπη)
Ὁμίλει πράως
(Να μιλάς με ηρεμία)
Πέρας ἐπιτέλει μὴ ἀποδειλιῶν
(Φτάσε στο τέλος χωρίς να δειλιάσεις)
Φιλοφρόνει πᾶσιν
(Να επαινείς όλους)
Γλώττης ἄρχε
(Να ελέγχεις τη γλώσσα σου)
Υἱοῖς μὴ καταρῶ
(Να μην καταριέσαι τα παιδιά σου)
Σεαυτὸν εὖ ποίει
(Να ευεργετείς τον εαυτό σου)
Εὐπροσήγορος γίνου
(Να είσαι καταδεκτικός)
Ἀποκρίνου ἐν καιρῷ
(Να απαντάς στον κατάλληλο καιρό)
Πόνει μετὰ δικαίου
(Να κοπιάζεις δίκαια)
Πρᾶττε ἀμετανοήτως
(Να πράττεις με σιγουριά)
Ἁμαρτάνων μετανόει
(Όταν σφάλλεις, να μετανοείς)
Ὀφθαλμοῦ κράτει
(Έλεγχε τι κοιτάς)
Βουλεύου χρήσιμα
(Να σκέπτεσαι τα χρήσιμα)
Πρᾶττε συντόμως
(Πράξε σύντομα)
Φιλίαν φύλασσε
(Να προστατεύεις τη φιλία)
Εὐγνώμων γίνου
(Να μην είσαι αχάριστος)
Ὁμόνοιαν δίωκε
(Να επιδιώκεις την αρμονία)
Ἄῤῥητον κρύπτε
(Να μην προδίδεις τα μυστικά)
Τὸ κρατοῦν φοβοῦ
(Να φοβάσαι αυτούς που έχουν εξουσία)
Τὸ συμφέρον θηρῶ
(Κυνήγα το συμφέρον σου)
Καιρὸν προσδέχου
(Να αποδέχεσαι το κατάλληλο μέτρο)
Ἔχθρας διάλυε
(Να διαλύεις τις έχθρες)
Γῆρας προσδέχου
(Να αποδέχεσαι τα γηρατειά)
Ἐπὶ ῥώμῃ μὴ καυχῶ
(Να μην καυχιέσαι για την δύναμή σου)
Εὐφημίαν ἄσκει
(Να επιδιώκεις καλή φήμη)
Ἀπέχθειαν φεῦγε
(Να αποφεύγεις την απέχθεια)
Πλούτει δικαίως
(Να πλουτίζεις δίκαια)
Δόξαν μὴ λεῖπε
(Μην εγκαταλείπεις τη δόξα)
Κακίαν μίσει
(Να μισείς την κακία)
Κινδύνευε φρονίμως
(Κινδύνευε με σύνεση)
Μανθάνων μὴ κάμνε
(Να μην κουράζεσαι να μαθαίνεις)
Φειδόμενος μὴ λεῖπε
(Να κάνεις οικονομία)
Χρησμοὺς θαύμαζε
(Θαύμαζε τους χρησμούς)
Οὓς τρέφεις ἀγάπα
(Να αγαπάς αυτοὺς που τρέφεις)
Ἀπόντι μὴ μάχου
(Να μην μάχεσαι αυτόν που απουσιάζει)
Πρεσβύτερον αἰδοῦ
(Να σέβεσαι τούς μεγαλύτερους)
Νεώτερον δίδασκε
(Να διδάσκεις τους νεώτερους)
Πλούτῳ ἀπίστει
(Μην εμπιστεύεσαι τον πλούτο)
Σεαυτὸν αἰδοῦ
(Να σέβεσαι τον εαυτό σου)
Μὴ ἄρχε ὑβρίζων
(Να μην κυριαρχείς με αλαζονεία)
Προγόνους στεφανοῦ
(Να στεφανώνεις τους προγόνους σου)
Θνῇσκε ὑπὲρ πατρίδος
(Να πεθαίνεις για την πατρίδα σου)
Τῷ βίῳ μὴ ἄχθου
(Μη βαρυγκωμάς για τη ζωή σου)
Ἐπὶ νεκρῷ μὴ γέλα
(Να μην περιγελάς τους νεκρούς)
Ἀτυχοῦντι συνάχθου
(Να συμπάσχεις με τον δυστυχή)
Μὴ ἐπὶ παντὶ λυποῦ
(Μη λυπάσαι για τα πάντα)
Ἐξ εὐγενῶν γέννα
(Να δημιουργείς με καλά στοιχεία)
Ἐπαγγέλλου μηδενί
(Μην υπόσχεσαι σε κανέναν)
Φθιμένους μὴ ἀδίκει
(Μην αδικείς τους πεθαμένους)
Εὖ πάσχε ὡς θνητός
(Να περνάς καλά σαν θνητός)
Τύχῃ μὴ πίστευε
(Να μη στηρίζεσαι στην τύχη)
Παῖς ὢν κόσμιος ἴσθι
(Ως παιδί να είσαι ευγενικός)
Ἡβῶν ἐγκρατής
(Ως νέος, να είσαι εγκρατής)
Μέσος δίκαιος
(Ως μεσήλικας να είσαι δίκαιος)
Πρεσβύτης εὔλογος
(Ως μεγάλος να δίνεις σωστές συμβουλές)
Τελεύτα ἄλυπος
(Να πεθαίνεις χωρὶς λύπη)
Αν θέλεις, άκου στο παρακάτω βίντεο ή διάβασέ στον παρακάτω σύνδεσμο το βιβλίο Ο Μάξιμος και ο θησαυρός των Δελφών της Ελισάβετ Ταχμαζίδου.
Διάβασε ακόμη τις παρακάτω αναρτήσεις.
