Το Στίλπαν (Stellpan) ή Στίλ Ντραμ (Steel Drum) είναι ένα κρουστό όργανο, φτιαγμένο κυρίως από βαρέλια πετρελαίου, που παράγει έναν ιδιαίτερο, μεταλλικό ήχο.
Η ιστορία του ξεκινά από τις δυτικές ακτές της Αφρικής και την Καραϊβική θάλασσα, τον 18ο αιώνα, όπου με παρόμοια κρουστά όργανα επικοινωνούσαν οι άνθρωποι με μηνύματα σε μεγάλες αποστάσεις.
Αυτή την εποχή το δουλεμπόριο βρίσκεται στην άνθισή του και χιλιάδες Αφρικανοί σκλάβοι μεταφέρονται, παρά τη θέλησή τους, από τους Ευρωπαίους, στην Αμερικάνικη ήπειρο.
Με τη βίαιη και απάνθρωπη μεταφορά των σκλάβων στο νησί Τρίνινταντ, ήρθαν μαζί και οι μουσικές τους παραδόσεις, παρά τις προσπάθειες των Βρετανών δουλεμπόρων και γαιοκτημόνων να τις εξαφανίσουν.
Όταν οι Ευρωπαίοι έφεραν το καρναβάλι στα νησιά, οι πρώην σκλάβοι ενθουσιάστηκαν με τη ζωντάνια της νέας γιορτής και πρόσθεσαν τα δικά τους παραδοσιακά κρουστά στην ξέφρενη γιορτή.
Η βρετανική αποικιακή κυβέρνηση όμως, απαγόρευσε τα τύμπανα στο Καρναβάλι, σε μια προσπάθεια να αποκόψει τους Αφρικανούς από τις ρίζες τους.
Η βρετανική αποικιακή κυβέρνηση όμως, απαγόρευσε τα τύμπανα στο Καρναβάλι, σε μια προσπάθεια να αποκόψει τους Αφρικανούς από τις ρίζες τους.
Τότε οι κάτοικοι έφτιαξαν καινούρια κρουστά όργανα φτιαγμένα από μπαμπού και αργότερα, από μεταλλικά σκουπίδια.
Έτσι γεννήθηκε το Στίλπαν.
Αργότερα, ο Έλι Μανέτ και ο Γουίνστον Σάιμον τελειοποίησαν το όργανο, χαρίζοντάς του τη θέση που έχει σήμερα στην παγκόσμια μουσική.
Σήμερα χρησιμοποιείται στη Λάτιν, στη Τζαζ, στην Ποπ, στη Ροκ, αλλά και σε πολλά ακόμη είδη μουσικής.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με ψήφισμά της τον Ιούλιο του 2023, καθιέρωσε την Παγκόσμια Ημέρα Στίλπαν στις 11 Αυγούστου για να τιμήσει την ευρηματικότητα των δημιουργών του, αλλά και την πολιτιστική ποικιλομορφία.
Αυτό δεν είναι απλώς ένας φόρος τιμής σε ένα μουσικό όργανο, αλλά μια υπενθύμιση ότι η δημιουργικότητα, αλλά και η ίδια η ζωή, μπορεί να ανθίσει ακόμη και μέσα από αντίξοες συνθήκες, περιορισμούς, και βαναυσότητα.
