Ο Θάνος Μικρούτσικος (1947-2018) ήταν ένας από τους σημαντικότερους μουσικοσυνθέτες της σύγχρονης Ελλάδας.
Το έργο του έχει μεγάλο εύρος και απλώνεται από την έντεχνη, λαϊκή έως τη ροκ, τζαζ και κλασική μουσική και αναγνωρίστηκε ακόμη και στο εξωτερικό.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, έδωσε εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα, αλλά και σε διάφορα μέρη του κόσμου, όπου έχουν παιχτεί έργα του σε πολλά διεθνή φεστιβάλ μουσικής. 
Συνεργάστηκε με κορυφαίους Έλληνες ερμηνευτές και ερμηνεύτριες, όπως η Μαρία Δημητριάδη, η Χάρις Αλεξίου, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Δημήτρης Μητροπάνος, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Μανώλης Μητσιάς, η Μίλβα, η Ρίτα Αντωνοπούλου, ο Γιάννης Κούτρας και πολλούς άλλους.
Ήταν, επίσης, πολιτικά και πολιτισμικά δραστήριος, συμμετέχοντας, κατά περιόδους, ενεργά στις εξελίξεις.
Σήμερα, που ο φασισμός προσπαθεί να μπει από πολλές πόρτες στη ζωή μας, τα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου είναι τόσο επίκαιρα, όσο ποτέ.
Ας μάθουμε και ας ακούσουμε κάποια από τα σπουδαιότερα έργα του συνθέτη.
Στα τέλη της δεκαετίας του '70, ζητήθηκε από τον Μικρούτσικο να συνθέσει τη μουσική για ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή των ναυτικών.
Αυτή ήταν η αφορμή για τη δημιουργία αυτού του δίσκου, παρόλο που από πριν ο συνθέτης είχε αρχίσει να μελοποιεί ποιήματα του σχετικά άγνωστου, στον πολύ κόσμο, Νίκου Καββαδία.
Βασικός ερμηνευτής ήταν ο Γιάννης Κούτρας. Μαζί του, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και η Αιμιλία Σαρρή.
Γιάννης Κούτρας και Θάνος Μικρούτσικος
Ο δίσκος αγαπήθηκε πολύ από τον κόσμο, τα τραγούδια γνώρισαν μεγάλη επιτυχία και τα βιβλία του Νίκου Καββαδία άρχισαν να διαβάζονται από τους Έλληνες.
Η μελοποίηση των ποιημάτων του Καββαδία, θεωρήθηκε ιδανική, εκφράζοντας με τον καλύτερο τρόπο τη δυναμική και τα νοήματα του ναυτικού ποιητή.
Το εξώφυλλο του άλμπουμ δημιουργήθηκε από τον Αλέκο Φασιανό.
Μετά από χρόνια ο Μικρούτσικος καταπιάστηκε και πάλι με τα ποιήματα του ίδιου ποιητή στον δίσκο «Γραμμές των οριζόντων».
Kuro Siwo
Το μαχαίρι
Ένας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί
Ο σταυρός του νότου
Θεσσαλονίκη
Το «Εμπάργκο» ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη συνεργασία του Θάνου Μικρούτσικου με τον ποιητή, Άλκη Αλκαίο.
Ο συνθέτης μελοποίησε περισσότερα από σαράντα ποιήματα του Άλκη Αλκαίου, για να καταλήξει σε δέκα που τα συμπεριέλαβε τελικά στο άλμπουμ.Ερμηνευτές ήταν ο Μανώλης Μητσιάς, η Μαρία Δημητριάδη, ο Κώστας Καράλης, ο Βλάσης Μπονάτσος και ο ίδιος ο συνθέτης.
Γιάννης Καράλης, Μαρία Δημητριάδη, Άλκης Αλκαίος, Θάνος Μικρούτσικος και Βλάσης Μπονάτσος
Το τραγούδι «Ερωτικό», που έγινε γνωστό ως «Με μια πιρόγα», είναι ένα από τα πιο διαχρονικά ελληνικά τραγούδια και μετρά πάνω από 10 επίσημες επανεκτελέσεις, με πιο γνωστή αυτή της Χαρούλας Αλεξίου.
Ερωτικό
Κακοήθες μελάνωμα
Αυτός είναι ο πρώτος προσωπικός δίσκος του Θάνου Μικρούτσικου και η πρώτη του συνεργασία με την εξαιρετική ερμηνεύτρια Μαρία Δημητριάδη, η οποία δεν ερμηνεύει απλά τα τραγούδια αλλά, με την συγκλονιστική δυναμική και ευαισθησία της φωνής της, αποτελεί κομμάτι της δημιουργίας τους.
Είναι ένας κύκλος τραγουδιών πάνω στην αντιφασιστική ποίηση δύο αγωνιστών ποιητών, του Τούρκου Ναζίμ Χικμέτ και του Γερμανού Βολφ Μπίρμαν.
Θάνος Μικρούτσικος και Μαρία Δημητριάδη
Ο Θάνος Μικρούτσικος παίρνει από τον Μίκη Θεοδωράκη τη σκυτάλη του πολιτικού τραγουδιού, ανανεώνοντάς το με νέα στοιχεία από τη ροκ, τη τζαζ και την κλασική μουσική.
Μικρόκοσμος
Αυτούς τους έχω βαρεθεί
Αν η μισή μου καρδιά
Η πιο όμορφη θάλασσα
Μπαλάντα για τους ασφαλίτες
Η «Καντάτα για τη Μακρόνησο» είναι το πρώτο ενιαίο έργο του συνθέτη πάνω στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου.
Τα ποιήματα μιλάνε για τις απάνθρωπες συνθήκες και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο ποιητής, μαζί με τους συντρόφους του, στα χρόνια των διωγμών και τις συνεχείς εξορίες στα ξερονήσια, λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων.
Τα λόγια κρύβουν τον πόνο των ανθρώπων που παλεύουν για έναν δίκαιο κόσμο, αλλά και την αισιοδοξία, και την ελπίδα για μια όμορφη ζωή.
Γιάννης Ρίτσος και Θάνος Μικρούτσικος
Η μουσική του Μικρούτσικου εμπεριέχει πειραματικά στοιχεία, φλερτάρει με την ατονική μουσική και αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο τη σκοτεινιά της εξορίας, ιδιαίτερα στα μέρη με τις απόκοσμες, γεμάτες απόγνωση, φωνές των εξορισμένων.
Ο συνθέτης προσπάθησε και κατάφερε να δημιουργήσει ένα μοναδικό έργο όπου διαφορετικά στοιχεία τέχνης ενώνονται πάνω στον καμβά της ποίησης.Σίγουρα δεν πρόκειται για ένα εύκολο έργο με επιτυχίες αλλά για μουσική για μυημένους.
Η Σοφία Σπυράτου, ο Θάνος Μικρούτσικος,,η Νότα Μπενετάτου, ο Γιάννης Ζουγανέλης, ο Γιώργος Κιμούλης, η Αφροδίτη Μάνου, η Μαριτίνα Πάσσαρη, η Μαρία Κανελλοπούλου, και ο Πάνος Σκουρολιάκος
Βασική ερμηνεύτρια και πάλι είναι η Μαρία Δημητριάδη με τη συμμετοχή πολλών ακόμη καλλιτεχνών όπως είναι η Αφροδίτη Μάνου, ο Σάκης Μπουλάς, ο Γιάννης Ζουγανέλης, ο Γιώργος Κιμούλης, η Σοφία Σπυράτου, η Μαρία Κανελλοπούλου που αποδίδουν τα αφηγηματικά μέρη.
Τη σημερινή εποχή, το εμβληματικό αυτό έργο αποτελεί μια ιστορική υπενθύμιση για την ανάγκη της δημοκρατίας, της ελευθερίας του ανθρώπου και για το σκοτεινό και ύπουλο προσωπείο του φασισμού.
Οι γερόντοι
Φεγγάρι
Στον δίσκο αυτό ο Θάνος Μικρούτσικος συνεργάζεται με τον στιχουργό και ποιητή Μάνο Ελευθερίου, ο οποίος επιμελήθηκε και το κολάζ στο εξώφυλλο του άλμπουμ.
Οι στίχοι, παρμένοι από την ποιητική συλλογή «Τα ξόρκια», αναφέρονται στη ζωή, το έργο και κυρίως τον θάνατο ή τη δολοφονία σπουδαίων μορφών της νεότερης πολιτικής ιστορίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Γιώργος Μεράντζας και Θάνος Μικρούτσικος
Ο συνθέτης ντύνει με ιδιαίτερες μελωδίες και ενορχηστρώσεις τους στοχοβόλους στίχους του Μάνου Ελευθερίου και η Μαρία Δημητριάδη με τον Γιώργο Μεράντζα αποδίδουν ιδανικά, με τη δυναμική της φωνής τους, το νόημα των τραγουδιών.
Δίκοπη ζωή
Νίκος Πλουμπίδης
Ρόζα Λούξενμπουργκ
Το 1978, ο Θάνος Μικρούτσικος παρουσιάζει ένα έργο-σταθμό στη σύγχρονη, ελληνική, μουσική πραγματικότητα, στο οποίο η διεισδυτική ματιά και η επαναστατική ποίηση του Μπέρτολτ Μπρεχτ συναντά νέους, πρωτοποριακούς, μουσικούς δρόμους.
Ο Μάνος Χατζιδάκις που λίγα χρόνια πριν είχε καταπιαστεί με την ποίηση του Μπρεχτ στον «Κύκλο με την κιμωλία», είπε για τον Θάνο Μικρούτσικο: «Ο Μικρούτσικος, έρχεται στον χώρο με ένα τεράστιο πολιτικό κλίμα από πίσω του, και το εκπροσωπεί, αυτό το σύγχρονο κλίμα, μουσικά. Το εκπροσωπεί με πολύ γερά στοιχεία. Όχι επιπόλαια. Δεν έφτιαξε, απλώς, μια όμορφη μελωδία. Είναι, ήδη, ένα ποταμός, που κουβαλάει στην κοίτη του πολύ σπουδαία πράγματα! Έχει στιγμές εξαιρετικής δυνάμεως... Αν προχωρήσει απερίσπαστος σ’ αυτή τη γραμμή, από την οποία ξεκίνησε, μπορεί να πάει πολύ μακριά!»
Γιάννης Κούτρας, Θάνος Μικρούτσικος και Μάνος Χατζιδάκις
Η «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ» είναι μια σύνθεση για 2 φωνές, πιάνο, 2 κλαρινέτα, ομάδα ηθοποιών και φωτεινές διαφάνειες.
Περιλαμβάνει τραγούδια αλλά και οργανικά μέρη.
Στην πλήρη μορφή του το έργο παρουσιάστηκε μόνο ζωντανά, ενώ στον δίσκο περιλαμβάνονται μόνο τα μουσικά μέρη.
Από το 1972 έως το 1977 ο συνθέτης δούλευε πάνω στα κείμενα του σπουδαίου Γερμανού δραματουργού και ποιητή Μπέρτολτ Μπρεχτ.
Έχοντας γνωρίσει τη μουσική του Κουρτ Βάιλ, του Χανς Αϊσλερ και του Πάου Ντεσάου, συνθετών που μελοποίησαν τον Μπρεχτ, ο Μικρούτσικος αφήνει το δικό του αποτύπωμα στην ποίηση του Γερμανού φιλόσοφου, του κατεξοχήν πολέμιου του ναζισμού και του ιμπεριαλισμού.
Από το 1972 έως το 1977 ο συνθέτης δούλευε πάνω στα κείμενα του σπουδαίου Γερμανού δραματουργού και ποιητή Μπέρτολτ Μπρεχτ.
Έχοντας γνωρίσει τη μουσική του Κουρτ Βάιλ, του Χανς Αϊσλερ και του Πάου Ντεσάου, συνθετών που μελοποίησαν τον Μπρεχτ, ο Μικρούτσικος αφήνει το δικό του αποτύπωμα στην ποίηση του Γερμανού φιλόσοφου, του κατεξοχήν πολέμιου του ναζισμού και του ιμπεριαλισμού.
Ο Γιάννης Κούτρας ερμηνεύει τα τραγούδια με απαράμιλλη ευαισθησία, ενώ τα αφηγηματικά μέρη αποδίδονται από τον σκηνοθέτη Γιάννη Μαργαρίτη.
Συμμετέχει στα φωνητικά και ο ίδιος ο συνθέτης.
Το ποίημα «Άννα μην κλαις» που έγραψε ο Μπρεχτ το 1936 αποτυπώνει με απλό και συγκλονιστικό τρόπο τη φτώχεια του απλού ανθρώπου και μοιάζει τόσο σύγχρονο.Άννα μην κλαις
«Φουέντε Οβεχούνα» είναι ο τίτλος ενός θεατρικού έργου που έγραψε το 1614 ο Ισπανός θεατρικός συγγραφέας Λόπε Δε Βέγα.
Το έργο, που βασίζεται σε πραγματικό γεγονός, πραγματεύεται την ιστορία ενός ειρηνικού χωριού, του Φουέντε Οβεχούνα. Όταν στο χωριό εμφανίστηκε ένας βίαιος και άδικος διοικητής που με κάθε τρόπο βασάνιζε και εξευτέλιζε τους κατοίκους, τότε αυτοί, μην αντέχοντας την απάνθρωπη και τυραννική συμπεριφορά του, αγανακτισμένοι, ξεσηκώθηκαν, τον σκότωσαν και ανέλαβαν τη διοίκηση του χωριού.
Η Μαρία Δημητριάδη κι ο υπόλοιπος θίασος επί σκηνής
Ο Θάνος Μικρούτσικος έγραψε τη μουσική και τα τραγούδια για την ομώνυμη θεατρική παράσταση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος που ανέβηκε, σε μετάφραση της Καίτης Κάστρο και σε σκηνοθεσία του Γιώργου Μιχαηλίδη, κατά την περίοδο 1976-77.
Ερμηνευτές του έργου είναι η Μαρία Δημητριάδη, ο Γιώργος Μεράντζας. Τραγουδούν επίσης η Σοφία Σπυράτου, ο Γιώργος Μιχαηλίδης κι ο συνθέτης.
Η μπαλάντα του ξεσηκωμού
Η μπαλάντα της νύχτας
Το τραγούδι του γάμου
Ο δίσκος αυτός, που μοναδική ερμηνεύτριά του είναι η Μαρία Δημητριάδη, κατά κάποιο τρόπο, αποτελεί τη συνέχεια του άλμπουμ «Πολιτικά τραγούδια».
Χάρη στη μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, πάρα πολλοί Έλληνες έχουν ανακαλύψει και αγαπήσει δεκάδες σπουδαίους στιχουργούς και ποιητές που μιλούν για την ειρήνη, την ελευθερία, την αντίσταση και τους αγώνες των Ελλήνων κατά του φασισμού, τις γενναίες επαναστάσεις στη Λατινική Αμερική, τον Ισπανικό Εμφύλιο, τον διεθνισμό, την αλληλεγγύη και τους αγώνες των λαών.
Μαρία Δημητριάδη και Θάνος Μικρούτσικος
Οι συγκλονιστικοί στίχοι του Φώντα Λάδη στο τραγούδι «Ο φασισμός», που γράφτηκαν το 1977, μοιάζουν να γράφτηκαν στην εποχή μας, καθρεφτίζοντας με τρομακτικό τρόπο τα σημερινά πολιτικά γεγονότα της πατρίδας μας.
Ανήκουν σε μια σειρά 40 ποιημάτων που έγραψε τη δεκαετία του 1970 με τον τίτλο «Καθημερινός φασισμός», τα οποία αναφέρονται στην ελληνική χούντα, τα πραξικοπήματα της Λατινικής Αμερικής και στη δράση των νεοφασιστών στην Ελλάδα, τα πρώτα χρόνια μετά τη Δικτατορία. Ο στιχουργός δήλωσε σε μια συνέντευξή του: «Πάντα πίστευα ότι ο φασισμός μπορεί να ξαναζωντανέψει και να απειλήσει αν δεν ξεριζωθούν οι κοινωνικές και οι πολιτικές αιτίες που τον γεννούν».
Ο φασισμός
Παρόλο που η πρώτη ολοκληρωμένη συνεργασία του Θάνου Μικρούτσικου με τη Χαρούλα Αλεξίου ήταν ένας ιδιαίτερα εμπορικός δίσκος, με μεγάλη επιτυχία το ομότιτλο τραγούδι, οι συνθέσεις του δίσκου αποδεικνύουν τη μεγάλη μαεστρία του συνθέτη να κινείται σε διαφορετικούς μουσικούς δρόμους και να δημιουργεί συνθέσεις από τη μία, αγαπητές στο ευρύ κοινό κι από την άλλη με ουσία και βάθος.
Χάρις Αλεξίου και Θάνος Μικρούτσικος
Ο δίσκος περιλαμβάνει δώδεκα τραγούδια σε στίχους του Μπάμπη Τσικληρόπουλου, του Άλκη Αλκαίου και του Ανδρέα Μικρούτσικου, μαζί με το μελοποιημένο ποίημα του Νίκου Καββαδία «Εφτά νάνοι στο S/S Cyrenia».
Στο δίσκο αυτό η Χάρις Αλεξίου διασκευάζει και το «Ερωτικό» που πρώτος ερμήνευσε ο Μανώλης Μητσιάς στο «Εμπάργκο».
Το 1990 ο συνθέτης συνεργάζεται και πάλι με την Χάρις Αλεξίου και τη στιχουργό Λίνα Νικολακοπούλου στον δίσκο «Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια», προσφέροντας μεγάλες επιτυχίες όπως: «Μια πίστα από φώσφορο», «Κοίτα μια νύχτα», «Ο τηλεφωνητής», «Ο Έλληνας» και άλλες.
Ελένη
Εφτά νάνοι στο S/S Cyrenia
Μικρή μου μοβ βεντάλια
Από τη δεκαετία του ΄80 και μετά ο Θάνος Μικρούτσικος συνέθεσε εξ ολοκλήρου τη μουσική για τα προσωπικά άλμπουμ αρκετών ερμηνευτών, βάζοντας όμως τη δική του σφραγίδα, ακόμη και τη φωνή του σε κάποια τραγούδια:
1986 Χάρις Αλεξίου - Η αγάπη είναι ζάλη
1988 Βασίλης Παπακωνσταντίνου - Όλα από χέρι καμένα
1989 Διονύσης Θεοδόσης - Όσο κρατάει ένας καφές
1990 Χάρις Αλεξίου - Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια
1992 Γιώργος Νταλάρας - Συγγνώμη για την άμυνα
1996 Δημήτρης Μητροπάνος - Στου αιώνα την παράγκα
1999 Βασίλης Παπακωνσταντίνου - Θάλασσα στη σκάλα
2002 Χρήστος Θηβαίος - Ο Άμλετ της σελήνης
2008 Ρίτα Αντωνοπούλου - Πάμε ξανά από την αρχή
2014 Γιάννης Κότσιρας - Ό,τι θυμάσαι δεν πεθαίνει
.jpg)
Δημήτρης Μητροπάνος και Θάνος Μικρούτσικος
Το εμβληματικό ζεϊμπέκικο «Ρόζα» σε στίχους του Άλκη Αλκαίου αποδεικνύει ότι ο Μικρούτσικος είναι ιδιαίτερα ικανός να κινείται και σε λαϊκούς δρόμους.
Ρόζα
Άκου όλα τα παραπάνω τραγούδια σε μια λίστα.
ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ
1975 Πολιτικά Τραγούδια1976 Καντάτα για τη Μακρόνησο / Σπουδή σε Ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκι
1977 Φουέντε Οβεχούνα
1977 Τροπάρια για Φονιάδες
1978 Τραγούδια της Λευτεριάς
1978 Μουσική Πράξη Στον Μπρεχτ
1979 Ο Σταυρός του Νότου
1980 Ευριπίδης IV
1980 Δελτίο Καιρού
1981 Λεοντής-Μικρούτσικος: Συναυλίες 81
1982 Εμπάργκο
1983 Αυτά τα Βράδια
1983 Ιχνογραφία / Ο Γέρος της Αλεξάνδρειας
1983 Αραπιά για Λίγο Πάψε να Χτυπάς με το Σπαθί
1984 Βίκτωρ & Βικτώρια
1985 Αντιθέσεις
1986 Η Αγάπη Είναι Ζάλη
1986 Έργα Ηλεκτρονικής Μουσικής
1986 Duo For Alto Saxophone / Opera For One
1987 Η Χάρις Αλεξίου Σε Απρόβλεπτα Τραγούδια
1987 Στον Μάνο Λοΐζο / Νύχτα Με Σκιές Χρωματιστές
1988 Όλα Από Χέρι Καμένα
1989 Ελλάς Κατόπιν Αορτής
1989 Όσο Κρατάει Ένας Καφές
1990 Κρατάει Χρόνια Αυτή Η Κολώνια
1990 Για Πιάνο Και Φωνή
1991 Γραμμές των Οριζόντων
1992 Music For Two
1992 Συγγνώμη για την Άμυνα
1994 Volpe D' Amore
1995 Ανάσα η Τέχνη της Καρδιάς
1996 Στου Αιώνα Την Παράγκα
1996 Τα Παραμύθια της Γαλάζιας Γραμμής
1996 Όνειρο Για Δύο
1997 Ποίηση Με Μουσική
1997 Η Ιστορία της Λούλου / Το Παραμύθι του Αρχοντοχωριάτη
1997 Ψάξε Στ' Όνειρό Μας
1998 For Sax And Strings And Love And Dreams / Warna / Irreproachable Death
1998 Slow Motion / Concerto For Guitar And Orchestra / The Hell Of A Season
1998 Στην Αγκαλιά Της Άκρης
1998 Ο Θάνος Μικρούτσικος Τραγουδά Θάνο Μικρούτσικο
1999 The Return of Helen (Η Επιστροφής της Ελένης)
1999 Θάλασσα στη Σκάλα
2000 Σφεντόνα Live
2000 Ο Θάνος Μικρούτσικος στη Λύρα
2001 Του Απείρου Εραστής
2001 Οι Κυρίες Του Θάνου Μικρούτσικου
2001 Dance and Memories
2001 Στον Τόπο Μου Είμαι Τέλεια Ξένος
2001 Rhythmotropies
2002 Ο Άμλετ Της Σελήνης
2002 Όλα Τα Πρόσωπα
2002 Αυτά Που Τραγουδήσαμε
2003 Gary Burton Music Stories
2003 All That Guitar
2004 Σχοινοβάτης
2004 Arthur Rimbaud Memoires Brisees (Θρυμματισμένες Μνήμες)
2005 Σταυρός του Νότου - Γραμμές των Οριζόντων
2006 Υπέροχα Μονάχοι
2007 Για Φωνή και Ορχήστρα Legend
2007 Έργα Για Φλάουτο
2007 Πριν Από Τους 7 Νάνους - Before The Seven Dwarfs
2007 Παράξενο Δεν Είναι;
2008 Ανθολόγιο
2008 Πάμε Ξανά Απ' Την Αρχή
2009 Ο Καβάφης του Θάνου Μικρούτσικου
2009 Ανέκδοτα Τραγούδια
2009 Τους Έχω Βαρεθεί
2010 7 Έργα Αυτοσχεδιαστικής Μουσικής
2012 Εκκλησιάζουσες
2012 5 Τραγούδια Για Φωνή Και Πιάνο Σε Ποίηση Χριστόφορου Λιοντάκη
2013 Η Γη Τσακισμένο Καράβι / Ένας Κόσμος Χωρίς Ταξιδιώτες
2014 Ότι Θυμάσαι Δεν Πεθαίνει
2016 Στο Δρόμο Για Τις Βρυξέλλες
